Doris Lessing - biografia, życiorys

Najstarsza z obecnie żyjących Noblistów przychodzi na świat w Persji (obecnie tereny Iranu) jako córka brytyjskich migrantów. Ojciec, piastujący dotąd stanowisko urzędnicze w Imperial Bank of Persia, licząc na polepszenie sytuacji materialnej rodziny, decyduje się, nie bez nacisku ze strony żony, w 1925 r. na założenie farmy kukurydzy i osiedlenie w jednej z brytyjskich kolonii na terenach dzisiejszego Zimbabwe. Beztroskie dzieciństwo w afrykańskim buszu zostaje przerwane z momentem posłania Doris do szkoły klasztornej. Pielęgnująca tradycyjne, surowe metody wychowawcze matka, z zawodu pielęgniarka, żądała, aby dziewczynka otrzymała edukację godną młodych dam. Potem kontynuuje przez krótki czas naukę w Salisbury. Straszona najpierw wizjami ognia piekielnego Doris, a potem wyrzucona ze szkoły w wieku 13 lat kończy formalny etap nauki.

Jak sama później przyzna, pisanie nie było jej pomysłem na życie. Stało się raczej antidotum na nieszczęśliwe lata wczesnej młodości, było urzekającą furtką do świata, gdzie wszystko jest możliwe, podatne kreowaniu naszej woli. Chcąc wyzwolić się spod apodyktycznej kurateli matki, w wieku 15 lat opuszcza dom i rozpoczyna pracę jako pomoc pielęgniarska. Bardzo dużo czyta. Wśród jej lektur z tego okresu znajdują się dzieła: Tołstoja, Dickensa, Scotta, Stevensona, Kiplinga, Stendhala, Dostojewskiego. Zaczyna pisać swoje pierwsze utwory, opowiadania. W 1937 przenosi się do Salisbury, gdzie pracuje jako telefonistka. W 1938 poślubia Franka Wisdoma, jednak małżeństwo przetrwa zaledwie kilka lat, kiedy Doris porzuci męża i dwójkę dzieci dla innego związku. Ponownie wyjdzie za Gottfrieda Lessinga, członka komunistycznej w sympatiach politycznych grupy; Left Book Club zajmującej się dyskusjami na temat literatury.

Traumatyczne doświadczenia II wojny światowej dramatycznie zmienią poglądy polityczne pisarki na temat komunizmu. Po wojnie w 1949 osiedli się wraz z najmłodszym synem w Londynie, gdzie rozpocznie się wkrótce jej prawdziwa kariera literacka. W tym samym roku ukazuje się pierwsza powieść Lessing pt.: „The Grass is Singing”. Autorka bazując na własnych przeżyciach wypowiada się na tematy nierówności rasowej, konfliktu pomiędzy pragnieniami jednostki a dobrem ogółu, zderzeniu kultury europejskiej z kulturą rdzennych mieszkańców Afryki. Tłem dla przedstawianych histori jest krajobraz okolic, w których autorka spędziła dzieciństwo. Usiłuje także, wzorując się na powieściopisarzach XIX wieku, przenieść na strony swych książek ową „krytykę etyczną”, która piętnowałaby moralne zakłamanie i wskazywała na źródła społecznych niesprawiedliwości. Inspiracje wcześniejszymi lekturami widać także w duchu typowej Bildungsroman; „Children of Violence”  (1951–1959). Za krytyczne uwagi na temat prowadzonej m.in. w Zimbabwe polityki apartheidu od 1956 r. nie może powrócić do Afryki Południowej. Po wielu latach przyjedzie tam jako uznana już pisarka dopiero w 1995 r., by odwiedzić swoje wnuczki oraz promować własną autobiografię. W 1962 wydaje „The Golden Notebook”, który przynosi jej miano „pisarki feministycznej”. Sama autorka książki nie utożsamiała się z tym określeniem.

Wśród bogatej twórczości Lessing prócz przynoszących jej rozgłos powieści psychologicznych znajdziemy także te z gatunku literatury fantastyczno-naukowej. Wielokrotnie nagradzana i honorowana. Zdobywczyni Nagrody Nobla w 2007 roku. W Polsce szerzej wydawana po otrzymaniu najwyższego literackiego wyróżnienia.