Zbigniew Herbert „Podróż” - interpretacja i analiza wiersza

Wiersz Herberta pt.: „Podróż” napisany został wierszem wolnym, bezrymowym. Jest on podzielony na siedem ponumerowanych strof, ułożonych zgodnie z pewnym schematem: na zmianę strofy dłuższe następują po strofach krótszych. Rozplanowanie utworu w taki sposób przywodzi na myśl swoisty zestaw poleceń, kojarząc się z chrześcijańskim Dekalogiem. Tak też należy wiersz traktować – jako pewnego rodzaju przepis na podróż, zarówno fizyczną, jak i duchową. Ma on bowiem dwa wymiary: możemy odczytać go dosłownie, lecz o wiele bardziej znaczące wydaje się odczytanie go metaforyczne i odniesienie owych poleceń do podróży, jaką jest nasze życie.

W pierwszej strofie Herbert poucza, że podróż musi być koniecznie długa i nie wolno nam jej do końca planować. Poleca poruszać się po omacku, jak dziecko poznając fakturę świata palcami tak, by nasze poznanie było dogłębne i prawdziwe. Kolejna strofa każe nam studiować najstarsze kultury, ponieważ tylko poznając kolebkę cywilizacji możemy osiągnąć pełnię wiedzy. Strofa trzecia uczy pokory. Kiedy już posiądziemy wiedzę, winniśmy ją zapomnieć i zacząć od początku, albowiem ona jest wieczna, a my ulotni. W czwartej strofie poeta poucza nas, że nasza rodzima kultura jest zaledwie kroplą w morzu całego świata, więc jeśli uzyskamy prawdziwą wiedzę, „dom” wyda nam się mały i nieznaczący.

Kolejna strofa mówi o swoistej zbędności mowy. Tak naprawdę potrzebujemy tylko kilku dźwięków, by wyrazić swoje uczucia. Większość słów, które używamy, jest nam niepotrzebna. Strofa szósta mówi o zbędności nadawania nazw, ponieważ wszystko jest częścią jednego wspólnego uniwersum, w którym na wszystko jest miejsce. Mówi też o czasie, który nie powinien być dzielony, lecz traktowany jako oczywistość. Strofa siódma i ostatnia to pewnego rodzaju skrótowe podsumowanie całości – Herbert podkreśla w niej konieczność ciągłego dążenia do doskonałości i zadawania pytań, na które może nie być odpowiedzi; bo tak naprawdę nie odpowiedzi są istotne, a właśnie pytania.

Dla Herberta podróż to niezwykle istotna rzecz. Jak wskazuje powyższy wiersz, podróż ma znaczenie wyższe, to droga, którą przemierza człowiek, daje możliwość poznania świata, innych ludzi i kultur, a przez to (jako że należymy do tego świata) samych siebie.