Epikur - filozofia. Charakterystyka epikureizmu

Epikureizm, jak i wiele innych filozofii antycznych, zajmował się przede wszystkim dziedziną etyki. Za podstawową i najistotniejszą kategorię w życiu człowieka uznawali dążenie do szczęścia, które upatrywali w przyjemności.

Często mylnie stawiamy znak równości pomiędzy filozofią Epikura a hedonizmem, podczas gdy hedonizm zakłada wyższość przyjemności ponad innymi wartościami w życiu, epikureizm znajduje   szczęście zwyczajnie i po prostu w braku nieszczęścia. Ponadto Epikur dzieli przyjemności na kilka grup, które charakteryzują się zróżnicowanym dozowaniem. Filozof wyróżnia tutaj dwie podstawowe grupy, to jest: przyjemności bierne, przyjemności czynne.

Przyjemności bierne to przyjemności „bezpieczne”, czyli takie, którym możemy oddawać się tak często, jak sobie tego życzymy. Zaliczają się do tego grona czynności takie, jak radość z życia samego w sobie oraz radość z istenia świata, podziwianie piękna przyrody etc.

Przyjemności czynne to takie, które wymagają od nas pewnego wysiłku, czy to umysłowego, czy fizycznego. Przyjemności czynne o charakterze umysłowym to praca twórcza, dysputa filozoficzna i inne, wymagajace skupienia umysłu czynności. Przyjemności czynne o charakterze fizycznym to takie, jak jedzenie czy przyjemności wypływające z seksualnej natury człowieka. Te jednak postrzegane są jako potencjalnie niebezpiecznie i Epikur zaleca umiarkowane ich stosowanie.

Gwarantem życia szczęśliwego jest również według filozofa życie sprawiedliwe. Sprawiedliwość jest cnotą, która pielęgnowana powoduje w człowieku poczucie zadowolenia z siebie, prowadzące do uczucia niezmąconego spokoju ducha i szczęścia. Zadowolenie z życia może być zmącone tylko poprzez lęk przed śmiercią, lecz Epikur głosi mylność tego poglądu. Według niego lęk przed śmiercią jest irracjonalny, ponieważ po śmierci nie czeka na nas sąd i kara. Śmierć jest według Epikura końcem wszystkiego, jest również z całą pewnością nieuchronna, toteż tym bardziej powinniśmy czerpać z życia tyle, ile tylko zdołamy - zachowując przy tym oczywiście pewne ustalone normy etyczne, pozwalające nam wieść życie spokojne i szczęśliwe.