Archanioł Gabriel - życiorys, patronat i opis

Archanioł Gabriel jest jednym z trzech aniołów, które pojawiają się w Starym Testamencie. Jego imię znaczy „wojownik Boży” lub „mąż Boży”. W Księdze Daniela ukazuje się prorokowi i wyjaśnia mu znaczenie wizji barana i kozła (podboje militarne Grecji) oraz tłumaczy przepowiednię Jeremiasza o siedemdziesięciu tygodniach (odnośnie odbudowy Jeruzalem).

We współczesnym obrządku chrześcijańskim postać Archanioła Gabriela znana jest głównie z Nowego Testamentu. Pełnił on w nim rolę zwiastuna – ukazał się Zachariaszowi, obwieszczając mu narodziny syna, Jana Chrzciciela. Natomiast później objawił się Maryi i przepowiedział, że powije Syna Bożego. Wielką rolę Gabriel odegrał także w życiu Świętej Rodziny. Najpierw jego interwencja sprawiła, że św. Józef porzucił zamiar odsunięcia od siebie Maryi (w związku z jej ciążą). Później ostrzegł Jezusa i jego najbliższych przed prześladowaniami ze strony króla Heroda i nakazał udać się im do Egiptu. Gdy krwawy władca wyzionął ducha, Archanioł Gabriel ponownie ukazał się św. Józefowi i oznajmił tę wiadomość.

Kult aniołów rozwijał się już w czasach pierwszych chrześcijan. Początkowo, za sprawą synodów w Laodycei (361r.) oraz dwóch rzymskich (492 i 745), otaczano nim tylko trzy duchy, które pojawiły się w Piśmie Świętym – Rafała, Gabriela i Michała. Nie istniał też uporządkowany sposób oddawania czci Archaniołowi Gabrielowi. Przede wszystkim jego postać wiązano ze zwiastowaniem i wspominano go w okolicach Zwiastowania Pańskiego (25 marca) lub Bożego Narodzenia (zależnie od określonego miejsca). Dopiero rok 1921 zmienił ten stan rzeczy. Właśnie wtedy papież Benedykt XV ustanowił ogólne święto Archanioła Gabriela i przypisał je na dzień 24 marca. Zmiana kalendarza liturgicznego, którą przeprowadził papież Paweł VI, spowodowała, że wspomnienie Archanioła Gabriela (wraz z dwoma pozostałymi – Michałem i Rafałem) przypada na dzień 29 września.

Archanioł Gabriel jest patronem ludzi zajmujących się przekazywaniem informacji. Swą pieczę roztacza on przede wszystkim nad pocztą, radiem, telewizją i dyplomatami. Co ciekawe, za swego orędownika uważają go także filateliści.

Jako że Zwiastowanie Pańskie jest sceną, która wielokrotnie pojawia się w sztuce (głównie w malarstwie), na wielu płótnach można podziwiać przedstawienia Archanioła Gabriela. Zdecydowanie najbardziej znanym malunkiem jest dzieło Leonarda da Vinci – „Zwiastowanie”. Widzimy na nim anioła w postaci mężczyzny o długich i kręconych włosach, przyklękającego przed Maryją. Na jego plecach widnieją skrzydła, ubrany jest w jasną koszulę i czerwoną szatę, natomiast w ręce trzyma białą lilię – symbol niepokalanego poczęcia.