Św. Helena - życiorys, patronat

Święta Helena przyszła na świat 255 r. n.e. w Bitynii (dzisiejsza Turcja) lub na terenach należących współcześnie do Serbii. Wywodziła się z prostego ludu – była córką właściciela oberży. Mimo to Bóg przewidział dla niej wielką rolę w historii świata. Uczuciem obdarzył ją Konstancjusz Chlorus – dowódca armii, który w 293 r. został cesarzem Rzymu.

Jednakże los nie był łaskawy dla przyszłej świętej. W 292 r. została oddalona przez ukochanego, gdyż ten, ze względów politycznych, musiał poślubić Teodorę – córkę cesarza Maksymiliana. Ze związku Konstancjusza Chlorusa i świętej Teresy narodził się Konstantyn, który w roku 306 zyskał godność cesarza. Właśnie wtedy przywrócił swoją matkę na dwór i nadał jej tytuł Augusty. Także ten rok był momentem, w którym przyszła święta pod wpływem syna przyjęła chrzest.

Od tego czasu rozpoczęła i poświęciła wiele sił na działalność mającą na celu rozwój chrześcijaństwa. Ufundowała liczne świątynie – Bazylikę Narodzenia Pańskiego w Betlejem, Bazylikę Grobu Świętego w Jerozolimie oraz Bazylikę Wniebowstąpienia. Swoją opieką otoczyła także ludzi ubogich. To właśnie na skutek jej próśb Konstantyn I Wielki wydał odpowiednie ustawy, w myśl których państwo zaczęło wspierać najbiedniejszych. Najważniejsze z punktu widzenia rozwoju religii chrześcijańskiej okazało się wydarzenie mające miejsce w 313 r. – wtedy to Konstantyn I Wielki wydał edykt ogłaszający tolerancję religijną.

Święta Helena, kiedy została już ochrzczona (miała wtedy 64 lata), postanowiła wyruszyć na pielgrzymkę do Jerozolimy. Tam odnalazła trzy krzyże, a jeden z nich okazał się być Krzyżem Pana Jezusa. Także Świętej Helenie przypisuje się odnalezienie gwoździ, jakimi Zbawiciel został przybity do krzyża.

Święta Helena zmarła dnia 18 sierpnia 330 r. Jej ciało zostało przewiezione do Rzymu, gdzie cesarz wystawił jej mauzoleum. Niezwykle szybko zaczęto otaczać ją wielkim kultem, a kolejni władcy uważali ją za osobę „wartą pamięci”. W IX w. część relikwii przewieziono do Kościoła pod wezwaniem Maryi Bramy Niebios w Rzymie, a pozostałe trafiły do benedyktyńskiego opactwa w Szampanii.

W Polsce kult świętej związany jest głównie z drzewem Świętego Krzyża. Od XV w. w Lublinie znajdowała się znaczna część tej relikwii. Rzecz jasna – należytą czcią otaczano także świętą, której przypisywano odnalezienie świętego drzewa. Bardzo ważnym miejscem kultu w Polsce jest także kościół Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej (znajduje się na Łysej Górze).

Wyniesiona na ołtarze matka cesarza Konstantyna I Wielkiego patronuje dzisiaj ludziom wyrabiającym gwoździe, farby i igły. W obrządku wschodnim jest pośredniczką, przez którą zanosi się do Boga prośby o obfite plony.