Judaizm - Gwiazda Dawida - geneza, znaczenie

Gwiazda Dawida zwana jest również pod innymi nazwami: Pieczęć Salomona, Tarcza Dawida. Jest to heksagon dwóch odwróconych do siebie równobocznych trójkątów (uważanych przez niektórych za starożytne piramidy), które przecinając się tworzą rysunek idealnie geometrycznej gwiazdy sześcioramiennej. Twórcą Gwiazdy Dawida jest najprawdopodobniej Żyd Jehoszui ben Asjahu. Pieczęć Salomona pochodzi z około VII w. p.n.e i nie od razu powiązana była z religią żydowską czy Żydami jako narodem w ogóle. Obecnie jest to znak rozpoznawczy państwa Izrael zawarty także w oficjalnym godle  państwa.  

Nazwa „Gwiazda Dawida” ma swoje źródło w hebrajskim „Magen Davi”. Zwrot ten w dosłownym tłumaczeniu oznacza „Tarcza Dawida”. Nie są znane dokładne okoliczności powstania tegoż heksagonu. Jedna z najdawniejszych wersji powstania heksagramu żydowskiego mówi o tym, że gwiazda była znakiem rozpoznawczym króla Dawida. Jej rysunek wyryty był na zbrojach oraz tarczach dawidowych rycerzy. Miało im to zapewnić protektorat samego Boga i obronę przed wszelkiego rodzaju złem. Być może jest on związany z kultem planety Saturn. 

Jest też bardzo prawdopodobne, że w swojej samoświadomości czerpie z innych kultur. Być może sięga nawet hinduistycznej sztuki tantryzmu. Niezwykle ciekawą wydaje się sama budowa sześcioramiennej gwiazdy (gwiazda sama w sobie jest szczególnym znakiem boskiej Opatrzności przed którą nic się nie ukryje). Dwa trójkąty, z którego złożony jest heksagram, miały symbolizować męskość i kobiecość, które się połączyły, czyli stosunek boski. Do Gwiazdy Dawida odwołuje się nawet alchemia, kojarząc dwa trójkąty z żywiołami ziemskimi: ogniem oraz wodą. W czasach wcześniejszych Tarczę Dawida uważano za pewnego rodzaju talizman broniący przed złem. 

Znak ten został szczególnie rozpropagowany w czasie I i II wojny światowej, kiedy naród żydowski oznaczano Gwiazdą Dawida jak piętnem. Heksagram rysowano na białych przepaskach, które Żydzi musieli nosić na ramionach, aby z daleka było widać, jakiej są narodowości. W ten sposób gwiazda stała się symbolem upokorzenia i nienawiści do Żydów i ich religii.

W 1897 Gwiazda Dawida stała się światowym znakiem rozpoznawczym syjonizmu. Po II wojnie światowej pojawiła się także na fladze Izraela. Syjonizmem nazywa się izraelski ruch narodowy dążący do ustanowienia niezależnego państwa żydowskiego na terenie Palestyny (nazwa wywodzi się od góry Syjon). Ciekawy jest fakt, iż dwa trójkąty (czy też piramidy) budujące tenże znak, są tak wieloznaczne. Wierzchołki oznaczać mogą to, co sakralne, natomiast podstawy władzę ziemską – być może kapłańską. Jest to jakby zjednoczenie dwóch przeciwieństw – sakralności ze świeckością, makrokosmosu (całego wszechświata) z mikrokosmosem (światem człowieka). Niekiedy porównuje się Tarczę Dawida z Krzyżem Kardynalnym.

Gwiazda Dawida urosła swoją rangą do jednego z najpotężniejszych symboli żydowskich, a przy tym religii judaistycznej. Spotkać można ją przede wszystkim w miejscach świętych – takich jak synagogi, gdzie wierni gromadzą się na wspólnej modlitwie. Gwiazda Dawida nie należy jedynie do wiary judaistycznej. Jej rysunki znaleźć możemy także w religii muzułmańskiej. Nie jest dokładnie ustalone, czy tak naprawdę heksagram miał coś wspólnego z biblijnym królem Dawidem. Niepewności biorą się stąd, gdyż na samym początku (szczególnie w czasach przedchrześcijańskich) kojarzono z okultyzmem i innymi sztukami szatańskimi.

Niemniej jednak jest to obecnie jeden z najważniejszych symboli reprezentujących kulturę, sztukę, a przede wszystkim religię Żydów na całym świecie.