Kabała - definicja, zasady, symbole

Kabała oznacza dokładnie z greckiego „qabbala”, czyli „tradycja” lub hebrajskie „otrzymywanie”. Są to mistyczne i ezoteryczne nurty religii judaistycznej próbujące wyjaśnić, jak można osiągnąć najwyższy poziom świadomości. Nauka kabały pochodzi jeszcze z czasów Drugiej Świątyni. Głównymi dziełami kabały są: Tora, Sefira, Sepher Jezirah („Księga Stworzenia”) oraz Zohar. Nurt ten jest szczególnie popularny wśród wyznawców żydowskich.

Tora jest świętą księgą i tekstem religii judaistycznej. Nazywana jest Pięcioksięgiem Mojżeszowym i w jego skład wchodzą: Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri, Deuteronomium. Tora opowiada o losach narodu izraelskiego poszukującego przez czterdzieści lat wędrówki  upragnionej Ziemi Obiecanej. Główną postacią, wokół której obraca się oś wydarzeń jest Mojżesz. Kabała czerpie inspiracje z Tory, interpretując ją w sposób mistyczny.

Sefira to inaczej emanacja boskiego światła. Jest jej dziesięć rodzajów i budują one Drzewo Życia. Drzewem Życia nazywano te, które rodziły owoce dające nieśmiertelność. Rodzaje sefir to: 1. Keter (Korona), 2. Chochma (Mądrość), 3. Bina (Zrozumienie), 4. Chesed (Łaska), 5. Gewura (Srogość), 6. Tiferet (Piękno), 7. Necach (Zwycięstwo), 8. Hod (Chwała), 9. Jesod (Fundament), 10. Malchut (Królestwo). Dodatkową, jedenastą jest niekiedy Wiedza (Daat). 

Sepher Jezirah (Sefir Jezira) zwana Księgą Stworzenia opowiada o stworzeniu świata w sposób mistyczny. Powstała około II/III w. n.e. przypuszczalnie w Aleksandrii. W sześciu rozdziałach opisuje dzień po dniu, jak Bóg stwarzał świat i jak przyniósł na świat zarówno dobro, jak i zło.

Kabała korzysta także z Talmudu. Jest to tekst o charakterze uzupełnienia, komentarza do Tory. Z hebrajskiego słowo to oznacza „pouczenie”. Talmud dzieli się na dwie podstawowe części – Misznę i jej rozwinięcie – Gemarę. W Misznie znajduje się zbiór norm – zakazów i nakazów dla każdego Żyda chcącego żyć w zgodzie z Bogiem. Gemara jest natomiast komentarzem do tychże reguł. Księga została poddana drobiazgowymi interpretacjom, przez co jej przesłanie zostało nieco zniekształcone, tak jak w przypadku wykorzystywania jej przez kabałę.  

Kabałę charakteryzuje podział świata na sferę duchową i sferę materialną. W sferze materialnej znajduje się człowiek, którego dusza żyje wiecznie i wciela się w nowe materialne postacie (na przykład człowiek, kwiat, drzewo, kot). Jest to wiara w reinkarnację. Według kabały Stwórca ukształtował świat specjalnie dla człowieka. Nie można jednoznacznie stwierdzić, kiedy powstał ten nurt. Wiadomo, że za czasów średniowiecza nadawano mu już charakter mistyczny i wysoce ezoteryczny. Niektóre źródła podają, że kabała mogła rozwijać się już w II w. p.n.e. i była próbą rozluźnienia sztywnych i rygorystycznych reguł religii judaistycznej.   

Ma ona swoje źródło w mistycznym sposobie interpretacji tekstu Tory. Są różne rodzaje kabały. Najpopularniejszą z nich jest kabała luriańska (tak zwana praktyczna). Związana jest ona silnie ze stawianiem tarota, wróżeniem i przepowiadaniem przyszłości na podstawie świętych objawień. 

Studiowanie kabały opiera się na czterech zasadach: 1. Rozumienie, 2. Aluzja, 3. Interpretacja, 4. Tajemnica. Znajdziemy tu wpływy takich postaci jak Platon, Pitagoras, Baruch Spinoza czy Isaac Newton. Kabała wypowiada się na tematy nie tylko religijne i filozoficzne, ale i dotyczące geografii, historii, astrologii. W niektórych kręgach uważa się ją za formę okultyzmu (przez powiązania ze stawianiem tarota i czytaniem horoskopów). Niewątpliwie jest to jedna z kolejnych ludzkich dróg do próby odgadnięcia, czym jest życie, cierpienie i jak osiągnąć pełną świadomość samego siebie.