GAL (Grupos Antiterroristas de Liberación) – organizacje terrorystyczne – charakterystyka

Antyterrorystyczne Grupy Wyzwolenia (Grupos Antiterroristas de Liberación; GAL) zostały utworzone w 1983 roku przez hiszpański rząd, dla zwalczania baskijskiej grupy terrorystycznej ETA (Euskadi Ta Askatasuna – Baskonia i Wolność). Był to tzw. szwadron śmierci, czyli paramilitarna organizacja, która na zlecenie rządu bądź różnego typu instytucji państwowych trudniła się zabijaniem ludzi (tworzyły ją przeważnie osoby związani z siłami wojskowymi, agenci służb specjalnych, policjanci). W przypadku GAL poparcia (nieoficjalnego) udzielało im Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. 

Na czele organizacji stanął Jean-Pierre Cherid, który zwerbował około 50 współpracowników (m.in. neofaszyści, kryminaliści oraz dawni żołnierze Legii Cudzoziemskiej) i rozpoczął zwalczanie członków ETA. Rozbicie francuskich baz baskijskich terrorystów było kluczowe dla zwalczania tej organizacji, bowiem rząd francuski przymykał oczy na działalność ETA w tym rejonie, wobec czego Francja była bezpiecznym schronieniem dla działaczy „Baskonii i Wolności”. Pierwsze uderzenie GAL nastąpiło w 1983 roku w Bayonne – zorganizowano porwanie i zamordowanie (po blisko dwu latach torturowania) Jose Antonio Lasy i Jose Ignacio Zabaly – baskijskich Etarras. W roku następnym zlikwidowano Segundo Mareya. Przez kilka kolejnych lat celem stali się pozostali członkowie ETA – śledzono ich, porywano i mordowano, podkładano bomby w lokalach, do których uczęszczali. W 1985 roku w jednym z hoteli w Bayonne zabito na raz czterech Etarras. 

Ostatnim baskijskim bojownikiem, który poniósł śmierć z rąk GAL był Juan Carlos Garcia Goenea – w 1987 roku zginął od bomby. W ramach działania GAL zginęło 27 osób (w tym 8 cywilów, często mylnie rozpoznanych jako terroryści). W wyniku całej akcji dziewiętnastu ekstremistów z ETA zostało zlikwidowanych, przy użyciu metod zdecydowanie terrorystycznych. Konsekwencją działalności Antyterrorystycznych Grup Wyzwolenia było również podjęcie przez rząd francuski działań zwalczających grupy bojówkarzy baskijskich.

Po ujawnieniu informacji o istnieniu GAL oraz finansowaniu jej przez hiszpańskie sfery wojskowe i rządowe opinia publiczna była oburzona. Wkrótce rozpoczęły się procesy osób zaangażowanych w działalność Antyterrorystycznych Grup Wyzwolenia. Skazano między innymi Ministra Spraw Wewnętrznych (José Barrionuevo), szefa Oddziałów Antyterrorystycznych (Francisco Álvarez) oraz dyrektora ds. bezpieczeństwa państwowego (Rafael Vera). Odkrycie afery miało również bezpośredni wpływ na porażkę wyborczą Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (PSOE) w 1996 roku.