Nepotyzm - definicja, opis, przykłady

Nepotyzm to termin wywodzący się od łacińskiego słowa „nepos”, oznaczającego bratanka lub wnuka. Polega on na faworyzacji członków rodziny podczas przydzielania stanowisk lub godności.

Określenie to wywodzi się z okresu średniowiecza, wówczas biskupi oraz papieże zapewniali odpowiedni status majątkowy oraz pozycję społeczną swoim nieślubnym synom poprzez podnoszenie ich do godności kardynalskiej w celu kontynuowania dzierżenia władzy przez jednostki powiązane koligacjami rodzinnymi. Stosowano wobec nieślubnych potomków określenie „siostrzeniec”, aby złagodzić ewentualne panujące nastroje wśród innych. Momentem, który położył kres praktykom tego typu, było wydanie bulli przez papieża Innocentego XII w 1692 roku. Zakazywała ona papieżom nadawania urzędów i godności dowolnym członkom rodziny, bez względu na ich miano czy przyjęte nazewnictwo. 

W czasach współczesnych nepotyzm określa nadawania przywilejów lub stanowisk służbowych członkom rodzin sprawujących władzę lub przewodniczących w danej instytucji czy też miejscu pracy. Najczęściej oskarżenia o praktykowanie nepotyzmu są skierowane w rody o szerokim zapleczu politycznym. Przykładem stosowania tego procederu był ród Kennedych w działalności politycznej w Stanach Zjednoczonych. 

Nepotyzm to zjawisko występujące nadal w krajach trzeciego świata. W tych rejonach lojalność wobec członków rodu jest najważniejszą wartością. Stanowi ona wręcz nakaz wywodzący się z elementów kulturowych. Często próba zatuszowania takiego działania jest wręcz humorystyczna w swej formie.

Nepotyzm jako zjawisko jest dość powszechny, jednocześnie stanowi on plagę polskiej kultury narodowej. Ma to związek z obowiązującym uprzednio ustrojem państwowym, który wręcz propagował, a nawet wymuszał na jednostce zapewnianie sobie pozycji oraz jej umacnianie poprzez zatrudnienie członków rodziny. Działanie takie zapewniało umocnienia władzy oraz nieustanny dostęp do dóbr finansowych z niego płynących.

Nepotyzm często porównywany jest do korupcji pod względem destrukcyjnym obu zjawisk. W zdrowo funkcjonującym społeczeństwie należy negować jego przejawy oraz zwalczać je.