Monarchia brytyjska - cechy, historia

Monarchia jest ustrojem, w którym cała władza (prawodawcza, sądownicza i wykonawcza) skupiona jest w rękach jednej osoby (monarchia – gr. jedynowładztwo). Ustrój ten był szeroko rozpowszechniony w przeszłości, ale spotykamy się z nim także współcześnie. Jednym z bardziej liczących się na arenie międzynarodowej krajów, w jakim  występuje obecnie ustrój monarchiczny jest Wielka Brytania.

Ustrój Wielkiej Brytanii jest monarchią parlamentarną, co oznacza, że ciężar władzy przeniesiony został z króla na parlament i rząd (na czele z premierem). Władza króla została tutaj ograniczona właściwie tylko do funkcji reprezentacyjnej, zwoływania parlamentu czy nominowania premiera. Monarchia brytyjska działa zgodnie z zasadą, że „król panuje, ale nie rządzi”. Rolę monarchy brytyjskiego można jeszcze uzupełnić o trzy prawa: udzielania rad, zachęcania i ostrzegania. 

Na współczesny kształt monarchii brytyjskiej wpłynęły wydarzenia XVII wieku – wojny domowe, pragnienie wprowadzenia monarchii absolutnej przez dynastię Stuartów, Chwalebna Rewolucja. W wyniku powyższych wydarzeń uchwalono bardzo ważny akt prawny, który także współcześnie zakreśla granice władzy monarchy. Była to tak zwana Deklaracja Praw Narodu Angielskiego z 1689 r., w której władzę zwierzchnią władca oddawał parlamentowi.

Charakterystyczną cechą monarchii brytyjskiej jest fakt, że król (lub królowa) angielska jest jednocześnie głową Kościoła Anglikańskiego.

Innym ciekawym faktem, dotyczącym monarchii brytyjskiej jest jej rola we Wspólnocie Narodów, czyli organizacji międzynarodowej skupiającej kraje w przeszłości kolonizowane przez Anglię, byłe dominia angielskie itp. Na 54 kraje członkowskie Wspólnoty Narodów, 16 z nich uznaje monarchę Anglii za własnego władcę. Pozostałe kraje są republikami, które mają własnych prezydentów – król Anglii (aktualnie królowa Elżbieta II) jest uważany wszędzie za głowę Wspólnoty Narodów.

Jak wspomniano, współcześnie monarchą brytyjskim jest królowa Elżbieta II, panująca od 1952 r., koronowana rok później. Jej potencjalnymi następcami są: syn - książę Karol i wnuk – książę William.