Bankowość centralna - definicja, charakterystyka, przykłady

Bankowość centralna jest jednym z najważniejszych obszarów bankowości w każdym kraju. Bank centralny posiada ogromną odpowiedzialność i kształtuje politykę finansową w całym kraju – dokonuje on emisji banknotów narodowych, zapewnia bezpieczeństwo obiegu pieniężnego oraz reguluje różnego rodzaju problemy wynikające z emisji walutowej. 

Bank centralny kształtuje politykę pieniężną każdego kraju, stoi na straży sytuacji finansowej kraju i dąży od utrzymania stabilności cen, walczy również o umocnienie się pieniądza, danej waluty. 

Bank centralny zarządza rezerwami walutowymi i prowadzi politykę dewizową. 

Spoczywa na nim ogromna odpowiedzialność w sferze wykonywania usług bankowych, reguluje stosunki z bankami komercyjnymi. W Polsce centralnym bankiem jest NBP – Narodowy Bank Polski, który działa od 1945 r., od 1989 r. NBP prowadzi jedynie emisję pieniądza oraz dokonuje denominacji.

 Bank centralny jest instytucja, która odpowiada za funkcjonowanie całego sektora finansowego i bankowego w danym kraju. Z reguły jest taki bank podporządkowany strukturom państwowym, dzięki czemu jest uzależniony od decyzji rządu. Mimo iż zajmuje się on emitowaniem pieniądza gotówkowego, bank centralny posiada wiele innych uprawnień, które powodują, że ma on znaczący wpływ na rozwój gospodarczy kraju. 

Oprócz funkcji podstawowych bank centralny realizuje politykę pieniężną danego kraju, reguluje podaż pieniądza. Kontroluje także udzielanie kredytów i wysokość stóp procentowych. 

W Polsce o uprawnieniach banku centralnego mówi Konstytucja RP: art. 227 który mówi, że bankiem centralnym w Polsce jest NBP, a w jego skład wchodzą – prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej i Zarząd NBP. Przykładami banków centralnych mogą być – Ludowy Bank Chin, Szwajcarski Bank Narodowy, Bank of England lub EBC – Europejski Bank Centralny itd. 

Banki centralne istnieją w krajach, w których istnieje rynek kapitałowy, są one niezbędnym instrumentem realizacji polityki monetarnej i finansowej. Bankowość centralna jest nieodzownym elementem Ministerstwa Finansów, które bardzo chętnie korzysta z pomocy banku centralnego.