Handel ludźmi - Protokół z Palermo (2000 r.). Przestępstwo handlu ludźmi z perspektywy regulacji międzynarodowych

Protokół z Palermo to właściwie umowa z 15 listopada 2000 r. „o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi”.

Protokół ten stanowi uzupełnienie Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej. Celem stworzenia protokołu było zapobieżenie i zwalczanie handlu ludźmi, a także pomoc ofiarom tego procederu oraz stworzenie współpracy w tym zakresie między stronami protokołu.

Według protokołu, terminem „handel ludźmi” określa się: „(...) werbowanie, transport, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osób z zastosowaniem gróźb lub użyciem siły lub też z wykorzystaniem innej formy przymusu, uprowadzenia, oszustwa, wprowadzenia w błąd, nadużycia władzy lub wykorzystania słabości, wręczenia lub przyjęcia płatności lub korzyści dla uzyskania zgody osoby mającej kontrolę nad inną osobą, w celu wykorzystania. Wykorzystanie obejmuje, jako minimum, wykorzystanie prostytucji innych osób lub inne formy wykorzystania seksualnego, pracę lub usługi o charakterze przymusowym, niewolnictwo lub praktyki podobne do niewolnictwa, zniewolenie albo usunięcie organów”.

Umowę, o której tu mowa, stosuje się względem procederu handlu ludźmi, który ma charakter międzynarodowy, a został popełniony przez zorganizowaną grupę przestępczą. Protokół zobowiązuje także państwa-strony do tworzenia odpowiednich ustaw, które obejmowałyby przestępstwa wymienione przez umowę. Do tego umowa mówi o pomocy ofiarom handlu ludźmi, albowiem państwo respektujące protokół, jest zobowiązane do ochrony prywatności i tożsamości ofiar handlu ludźmi.

Oprócz ochrony państwo powinno pomagać ofiarom w taki sposób (optymalny), aby mogły one normalnie funkcjonować w społeczeństwie. Protokół został otwarty do podpisu dla wszystkich państw w okresie od 12 do 15 grudnia 2000 r. w Palermo (Włochy), zaś następnie – w siedzibie Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku, do dnia 12 grudnia 2002 r.