Kasacja - Kasacja wyroku - co to jest kasacja wyroku? Opis, warunki, terminy

Prawne pojęcie kasacji pochodzi od łacińskiego „cassatio”, oznaczającego „zniszczenie” lub „zmianę”. Podążając tym tropem, okazuje się, że kasacja oznacza środek odwoławczy (jego efektem może być zmiana wyroku, w tym anulowanie zasądzonej kary) wnoszony do Sądu Najwyższego w momencie wyczerpania dotychczasowych środków odwoławczych. Warto zaznaczyć, iż kasacja jest środkiem odwoławczym o charakterze nadzwyczajnym i może dotyczyć już prawomocnych wyroków. Możliwość kasacji dotyczy zarówno prawa karnego, jak i cywilnego.

Wniesienie wniosku o kasację do Sądu Najwyższego przysługuje stronom postępowania (co jest jednak uzależnione od spełnienia pewnych warunków), a także Prokuratorowi Generalnemu, Rzecznikowi Praw Obywatelskich (jeśli sprawa dotyczy praw dziecka – także Rzecznikowi Praw Dziecka) oraz Naczelnemu Prokuratorowi Wojskowemu. Odwołanie to przysługuje od prawomocnego wyroku sądu, które kończy postępowanie. Procedura wnoszenia wniosku kasacyjnego jest odmienna dla strony i pozostałych podmiotów uprawnionych: strona wnosi wniosek za pośrednictwem sądu odwoławczego, natomiast pozostałe podmioty – w sposób bezpośredni. Termin wniesienia kasacji dla strony to 30 dni od momentu dostarczenia orzeczenia sądu.

W kwestiach formalnych – wniosek kasacyjny powinien zawierać elementy właściwie dla innych dokumentów skierowanych do sądu, m.in. nazwę sądu, określenie stron, opis okoliczności dotyczących wniesienia wniosku. Charakterystyczne cechy wniosku kasacyjnego to natomiast wskazanie wyraźnego naruszenia prawa, jakie mogło przyczynić się do ostatecznej treści orzeczenia sądu lub wskazanie tzw. bezwzględnej przesłanki odwoławczej (art. 439 Kodeksu karnego), czyli kwestii, jakie niejako automatycznie powodowałyby unieważnienia wyroku, np. „jeśli sąd był nienależycie obsadzony lub którykolwiek z jego członków nie był obecny na całej rozprawie lub sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu” i inne.

Możliwość kasacji dotyczy zarówno prawa karnego, jak i cywilnego, z tym że kasacja nie może być wniesiona wyłączenie z powodu subiektywnego odczucia niewspółmierności kary do popełnionego czynu. Ponadto, w prawie cywilnym kasacja nie może zostać wniesiona, jeśli przedmiot sporu jest wyceniony na mniej niż 5 tysięcy złotych (w przypadku spraw gospodarczych granicą tą jest 10 tysięcy złotych). Co więcej, kasacji nie podlegają m.in. sprawy o alimenty.