Demokracje skonsolidowane, demokracja skonsolidowana - cechy, przykłady, charakterystyka

Demokracja skonsolidowana, zwana także demokracją zaawansowaną, to system polityczny, który można zaobserwować w wielu współczesnych państwach. Przykładami tego typu demokracji mogą być wszystkie państwa Europy Zachodniej, Kanada, Stany Zjednoczone, Nowa Zelandia i Japonia. Cecha charakterystyczną tych państwa oraz jednocześnie je łączącą jest fakt, iż od ponad 30 lat nie miało w nich miejsca załamanie systemu demokratycznego, co więcej – nie zaistniało nawet zagrożenie dla ustroju. Kraje te stanowią wzorzec funkcjonowania ustrojowego, do którego powinny dążyć inne państwa.

Pomimo szerokiego wachlarza różnic w sferze instytucjonalnej oraz praktyce politycznej, można wyróżnić kilka cech wspólnych dla państw demokracji skonsolidowanej. Otoczenie ekonomiczne, społeczne i kulturowe jest dość zbliżone, osiągnięto także wysoki stopień rozwoju ekonomicznego oraz sprawnie działającą gospodarkę, również w aspekcie konkurencyjności rynku międzynarodowego. Wraz z rozwojem ekonomicznym można zaobserwować rozwój społeczny, zanik podziału klasowego społeczeństwa, podwyższenie poziomu wykształcenia.

Demokracja skonsolidowana to system dojrzały, ustabilizowany pod względem funkcjonowania instytucji zapewniających demokrację przedstawicielską. Prawo wyborcze przysługuje każdemu obywatelowi. Także rozdział trzech zasadniczych rodzajów władzy jest ugruntowany. Władza wykonawcza przysługuje wyłącznie parlamentowi, wprowadzone są pewne ograniczenia w stosunku do władzy wykonawczej, a władza sądownicza jest niezawisła. Ustawy podlegają kontroli pod kątem zgodności z konstytucją, a prawa obywatelskie są dodatkowo chronione przez powoływanie rzeczników praw obywatelskich. Samorząd lokalny funkcjonuje sprawnie i jest rozwinięty w wysokim stopniu. Media są wolne i niezależne, nie obowiązuje cenzura, poszanowaniem cieszy się wolność słowa oraz powszechny dostęp do informacji.

W konstytucji państwa demokratycznego skonsolidowanego znajdują się ustępy mówiące o konieczności ochrony praw człowieka, jego wolności, istnieje zapis o tolerancji i równości wszystkich obywateli. Ponadto, konsolidacja znajduje swoje odzwierciedlenie w elastyczności, która umożliwia przeobrażenia w państwie w zależności od potrzeb jego obywateli, pomimo że przedział czasowy, w którym demokracja obowiązuje, jest okresem wieloletnim. Cechą wspólną jest też fakt stosowania się do zasad liberalizmu.

Różnice występują głównie w przypadku różnorodności ustrojowych: można zaobserwować demokracje skonsolidowane w postaci królestw, księstw, państw unitarnych. Forma rządów występuje pod postacią parlamentaryzmu lub prezydencjalizmu. Parlament może być jedno- lub dwuizbowy, a wybory do niego mogą być większościowe, proporcjonalne lub mieszane. Funkcjonują systemu dwupartyjne lub wielopartyjne. Partie polityczne albo ze sobą współdziałają albo rywalizują. Władza skupia się w rękach jednej partii przez dłuższy okres czasu lub też często zmieniają się stosunki i siły polityczne, dopuszczalna jest też możliwość koalicji.