Zamach stanu w Chile - Augusto Pinochet i zamach stanu

Generał Augusto Pinochet urodził się w 1915 r. i zmarł w 2006 r. w Chile. Był dyktatorem Chile i jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci XX w. Kontrowersje wokół postaci generała Pinocheta dotyczą przede wszystkim jego metod działania, polityki społecznej i bezwzględności wobec opozycji zwłaszcza komunistów. Sytuacja w Chile w momencie pojawienia się gen. Pinocheta nie wyglądała zbyt optymistycznie.

Po okresie umiarkowanych rządów chadeckich w 1970 r. do władzy w Chile doszła koalicja ludowo-socjalistyczna Salvadora Allende. Grupa Allende mimo silnego i spójnego programu politycznego nie potrafiła zaprowadzić radykalnych reform, które dziś według specjalistów były niezbędne. Allende próbował przyspieszyć reformę rolną , znacjonalizował banki i nawiązał przyjazne stosunki z ZSRR co stanowiło niekorzystną sytuację dla USA, którzy obawiali się wpływów radzieckich w Ameryce Łacińskiej. Allende nie spełnił zamierzonych celów i doprowadził do hiperinflacji oraz chaosu gospodarczego. Wobec tak dramatycznej sytuacji w 1973 r. doszło do zamachu stanu na czele którego stał generał Augusto Pinochet, dokonał przewrotu w którym zginął Allende i objął władzę.

Pinochet popierany zarówno przez Stany Zjednoczone jak i Wielką Brytanię miał dosyć duże pole do manewru. Nowa junta Pinocheta zaprowadziła bezwzględną dyktaturę ale za tą cenę udało się wprowadzić wiele znaczących i daleko idących reform. Udało się uporzadkować, zdynamizować i rozwinąć gospodarke. Pinochet dowodził Armią lądową i został pierwszym dowódcą junty, która objęła rządy po zamachu. Przypuszcza się, że Pinochet miał potajemne wsparcie USA, które widziało w nim lojalnego sojusznika a także starało się wykorzystać jego niechęć do komunistycznych rządów.

Po obaleniu Allende sytuacja diametralnie się zmieniła. Początkowo zakładano podział władzy między kilka osób tak by nie doprowadzić do dyktatury i totalitarnych rządów. W wyniku wewnętrznych nieporozumień Pinochet postanowił sam stanąć na czele państwa. Bardzo szybko skupił w sobie całą władzę i uzaleznił inne znaczace w państwie organy od siebie. Był głównodowodzacym wojskowym, miał więc w ręku całą armię. Dysponował armią lądową, lotnictwem, marynarką i policją. 27 lipca 1974 r. Pinochet ogłosił się prezydentem Chile i przyjął stopień generała kapitana. Pinochet obawiał się nacisku opinii międzynarodowej, stad też chciał uprawomocnić i uwiarygodnić swoje pretensje do władzy. Z pomoca przyszło mu referendum.

11 września 1980 r. podczas referendum 69% obywateli poparło Pinocheta. Taka sytuacja okazała się sukcesem dla dyktatora. Ludność opowiedziała się za władza generała-dyktatora. Świat został uspokojony tą wieścią. Wielu historyków dwuznacznie ocenia postać Pinocheta jedni oceniają go jako bezwzględnego dyktatora a drudzy mimo represji wobec ludności i opozycji jakie stosował nie mogą zaprzeczyć jego gospodarczym sukcesom jakie udało mu się przeprowadzić w Chile. Bez wątpienia Chile zawdziecza Pinochetowi wiele i chociaż trudno znaleźć pozytywne cechy jego terroru, niełatwo jest oceniać dyktaturę generała, nie można jednak zapomnieć jego zasług.