Władysław Jagiełło - polityka wewnętrzna i zewnętrzna

Władysław Jagiełło urodził się około 1351 r. i zmarł w 1434 r. Był Wielkim Księciem Litewskim od 1377 r., a królem Polski od 1386 r. Był także założycielem dynastii Jagiellonów i mężem Jadwigi.

Po śmierci ojca - Olgierda objął władzę na Litwie i do 1382 dzielił ją z wujem Kiejstutem. Stale zagrożony atakami Zakonu Krzyżackiego i wojną z Księstwem Moskiewskim zwrócił się ku Polsce. W 1385 r. zawarł w Krewie umowę, która była pierwszą unią polsko-litewską. W 1386 r. po przyjęciu chrztu poślubił Jadwigę, potwierdził wszystkie przywileje szlacheckie i został koronowany na króla Polski. Zimą 1387 r. rozpoczął chrystianizację Litwy. W 1387 r., po usunięciu przez wojska polskie Węgrów z Rusi Halickiej, Jagiełło przyjął we Lwowie hołd od księcia Mołdawii, a potem od Wołochów, co otworzyło Polsce dostęp do Morza Czarnego.

W latach 1389-92 uwaga Władysława Jagiełły skierowana była na Litwę atakowaną przez Krzyżaków. Dodatkowo, król popadł w konflikt z księciem litewskim Witoldem, który porozumiewał się z Krzyżakami. W 1396 r. Władysław Jagiełło opanował Kujawy i ziemię wieluńską, znajdujące się dotąd w rękach księcia Władysława Opolczyka, a w 1401 r. Witold, który otrzymał w zarząd całe Wielkie Księstwo Litewskie, został mianowany Wielkim Księciem. W 1402 r. Krzyżacy kupili Marchię Nową, w następnych latach podporządkowując sobie panów Drezdenka nad Notecią. Był to kolejny krok do terytorialnego połączenia Niemiec i Prus. Jednocześnie nie ustawały krzyżackie najazdy na Żmudź. Ugoda z Krzyżakami w Raciążu w 1404 r. nie trwała długo. W 1409 r. Krzyżacy wywołali nową wojnę, zajmując Dobrzyń. Latem 1410 r. Władysław Jagiełło zgromadził wielką armię i wkroczył do Prus, a 15 lipca pod Grunwaldem doszło do największej bitwy średniowiecza, w której wojska krzyżackie poniosły druzgocącą klęskę, a wielki mistrz Ulrich von Jungingen zginął.

Władysław Jagiełło zawarł pokój z Krzyżakami w 1411 w Toruniu, a w 1413 r. zawarto z Litwą unię w Horodle. W 1420 r. stronnictwo husyckie wybrało króla Polski na władcę Czech, Jagiełło jednak odmówił przyjęcia korony czeskiej. Wprowadził wiele przywilejów szlacheckich: 1422 r. - przywilej czerwiński, 1424 r. - edykt wieluński, 1430 r. - przywilej jedlneński i 1433 r. - przywilej krakowski. Władysław Jagiełło do dzisiaj uważany jest za jednego z najwybitniejszych polskich władców.