Adam Mickiewicz „Konrad Wallenrod” - charakterystyka postaci

Konrad Wallenrod, a zarazem Walter Alf to główny bohater dzieła Adama Mickiewicza. Jego podwójna osobowość uwarunkowana jest wydarzeniami z młodości. Walter, będąc jeszcze dzieckiem, został porwany przez krzyżaków. Dojrzewał więc na dworze odwiecznego wroga litewskiego narodu. Jednakże dzięki pieśniom starego Halbana nie zatracił swej tożsamości i wytworzył w sercu ciepły obraz ojczyzny.

Będąc już dojrzałym młodzieńcem, bohater podczas jednej z bitew oddał się do niewoli i trafił na dwór Kiejstuta. Podczas pobytu na Litwie jego oczy otwarły się na ogrom zagrożenia, jakie stanowił Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny. Wtedy postanowił, że jako Konrad Wallenrod wniknie w szeregi przeciwnika i doprowadzi do jego klęski w walkach z Litwą. Imię to bohater przywłaszczył sobie od jednego z rycerzy zakonu, który zginął w Palestynie.

Konrad Wallenrod to postać niezwykle złożona i tajemnicza. Czytelnik nie zna jego całkowitej biografii, która jest wypełniona lukami i zagadkami. Warto przyjrzeć mu się z dwóch perspektyw – poznać go jako krzyżaka i Litwina.

Główny bohater bardzo prędko stał się wielkim autorytetem dla braci zakonnej. Odznaczał się męstwem w wojnach, odnosił sukcesy w turniejach rycerskich. W pewnym sensie stał się wzorem skromnego, ale walecznego wojownika. Jako osoba był nieco szorstki, co można odbierać jako konsekwencje odebranego przezeń wychowania. Nie zależało mu na sławie, kobiety nie rozpraszały jego uwagi. Walter Alf był człowiekiem walki, której podporządkował całe swe życie.

Wielka w postaci głównego bohatera następuje, gdy poznaje on swoją prawdziwą przeszłość. Od tąd staje się zaciekłym wrogiem zakonu krzyżackiego i postanawia toczyć z nim zamaskowaną walkę. Konrad Wallenrod podporządkował swoje życie zemście. Jednak działanie to wywołuje u niego wewnętrzny sprzeciw. Wychowywał się przecież w tradycji rycerskich zasad, natomiast wnikając w szeregi dawnych braci po to, by ich pokonać, sprzeniewierzał się zasadzie honoru. Ucieczki przed wyrzutami sumienia szukał w alkoholu i w biografii Almanzora – mauretańskiego wodza, który po przegranej bitwie z Hiszpanami uściskał wrogów w geście pojednania. Tak naprawdę przeniósł on na nich zarazę dżumy, która przetrzebiła cały naród.

Konrad Wallenrod należy do grona bohaterów tragicznych. To postać rozdarta między dwie kultury – zagubiona wśród krzyżaków, ale i niepotrafiąca odnaleźć się w gronie Litwinów. Postanawia poświęcić swą miłość do Aldony (córki Kiejstuta) w imię pomocy ojczyźnie. Okazuje się, że podjęta przez niego metoda walki wiąże się z wielkimi wyrzutami sumienia. Wybrany na mistrza zakonu bohater staje się coraz bardziej zagubiony, nie potrafi się odnaleźć. Jego szczęściem stała się chęć uwolnienia ojczyzny. Jednakże na tej drodze bohater zatracił wszystko, co dotychczas było dla niego ważne – zasady moralne, miłość Aldony i samego siebie.

Aldona to tajemnicza pustelnica, zamieszkująca wieżę nieopodal Marienburga. Jej historia, podobnie jak dzieje głównego bohatera, rozbita jest na dwie warstwy. Kiedyś była jedną z córek Wielkiego Księcia Litewskiego – Kiejstuta i żoną Waltera Alfa. Mężczyzna zaimponował jej swoją odwagą i wspaniałymi opowieściami o Bogu. Jednakże szczęście pary było krótkotrwałe. Mąż Aldony nie odnalazł spokoju w ojczyźnie. Postanowił więc porzucić  dotychczasowe życie ofiarować się walce o wolność Litwy.

Kobieta nie była w stanie żyć z dala od ukochanego, dlatego poprosiła o ulokowanie jej w wieży znajdującej się w pobliżu miejsca pobytu Waltera. Chociaż toważyszyło je wielkie cierpienie, to nie ustawała w utwierdzeniu Konrada Wallenroda  w słuszności jego wyboru. Widziała w nim potężnego człowieka, który może raz na zawsze zniszczyć potęgę odwiecznego wroga Litwinów.

Aldona okazała się niezwykle wytrwała w swoim postanowieniu. Kiedy zemsta Konrada była już dokonana, kobieta nie chciała powrócić z nim na Litwę. Jej zdaniem już zbyt wiele lat dzieliło ich od momentu rozstania i na pewno stali się już innymi ludźmi. Postanowiła pozostać w wieży do konca swych dni.

Wajdelota Halban to pochodzący z Litwy starzec, który kształtował tożsamość porwanego przez krzyżaków Waltera Alfa. W jego pieśniach i słowach ojczyzna jawiła się jako miejsce szczególne, piękne, i warte najwyższych wyrzeczeń i ofiar.

Halban stał się najbardziej oddanym przyjacielem Konrada Wallenroda i nie ustawał w nakłanianiu go do spełnienia zemsty. Pomagał bohaterowi pokonać moralne opory, twierdząc, że podstępy są jedyną bronią niewolników.

Wajdelota uosabia w dziele Mickiewicza potęgę poezji. To on wypowiada następujące słowa: „Płomień rozgryzie malowane dzieje,/ Skarby mieczowi spustoszą złodzieje,/ Pieśń ujdzie cało”. Cytat ten pokazuje, że utrwalone w odpowiedniej formie słowa stanowią niezwykle silną broń.

Książę Witold to jeden z następców litewskiego tronu. Przybył on do Wielkiego Mistrza – Konrada Wallenroda – by prosić go o wsparcie w walce o władzę na Litwie.  Jednak z czasem przeszedł wewnętrzną przemianę (dzięki Halbanowi), powrócił do ojczyzny i rozpoczął walkę z krzyżakami.

Winrych von Kniprode to mistrz zakonu krzyżackiego i człowiek, który czuwał nad wychowaniem małego Waltera Alfa. Otoczył on młodzieńca staranną i troskliwą opieką, jednakże ten, edukowany przez Halbana, nie odwdzięczył się za to dobro.