Jan Tomasz Gross - biografia, życiorys

Jan Tomasz Gross to współczesny socjolog, autor wielu kontrowersyjnych książek związanych z tematyką Żydowską. Urodził się w 1947 roku w Warszawie w rodzinie intelektualistów o lewicowych poglądach. W późniejszym okresie studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim.

Na okres jego studiów przypadają marcowe protesty (w 1968), w które studenci warszawscy byli bardzo mocno zaangażowani. W zamieszkach na ulicach miasta uczestniczy także Gross. Rok później cała rodzina emigruje do USA. Tomasz Gross kontynuuje naukę na Uniwersytecie Princeton, na którym obecnie jest profesorem. Doktorat obronił na Uniwersytecie w Yale. 

Początkowo Tomasz Gross publikuje książki naukowe. Jest cenionym historykiem i wykładowcą. Od 1998 rozpoczyna wydawanie esejów i publikacji książkowych, których treść budzi wiele kontrowersji w polskim środowisku. Wielu historyków i intelektualistów nie potrafi się pogodzić z punktem widzenia Tomasza Grossa, który z premedytacją ukazuje grzechy i grzeszki Polaków, nie wysilając się na obiektywne spojrzenie na przeszłość.

Pierwszą publicystyczną książką Grossa była - z 1998 roku - „Upiorna dekada: trzy eseje o stereotypach na temat Żydów, Polaków, Niemców i komunistów: 1939 - 1948”. Publikacja dotykała dyskusyjnych i trudnych tematów, jednak wówczas przeszła bez echa. W kolejnych latach ukazują się: „Studium zniewolenia: wybory październikowe 22 X 1939”, oraz bardzo kontrowersyjni: „Sąsiedzi: historia zagłady żydowskiego miasteczka”. Książka dotyczy pogromu Żydów w Jedwabnym, który miał miejsce w lipcu 1941 roku. Gross odważnie pyta, czy współczesny sposób pojmowania i przedstawiania historii jest odpowiedni wobec wydarzeń, które miały miejsce w pierwszej połowie XX wieku. Pozycja wywołała wielką dyskusję, z której wnioski zostały opublikowane przez Grossa w 2003 roku na łamach: „Wokół „Sąsiadów”: polemiki i wyjaśnienia”. W 2006 roku w USA, a w 2008 roku w Polsce na półkach księgarskich znalazła się kolejna książka, która wzbudziła wiele kontrowersji: „Strach: Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści”. Autor opisuje reakcje Polaków - oraz targające nimi uczucia, tj. zdziwienie, zaskoczenie, strach i zniesmaczenie - na Żydów powracających po wojnie do swoich dawnych mieszkań.