Adam Mickiewicz „Sonety Krymskie” - najważniejsze tematyka sonetów. Opracowanie

Sonety krymskie są owocem podróży Mickiewicza po Krymie. Podczas swojej wędrówki po półwyspie, poeta zwiedził Bakczysaraj, Ałusztę oraz Czufut-Kale. Przyroda krymska zachwyciła artystę pięknem stepów, gór oraz morza. Utwory, które dzięki niej powstały. ilustrują fascynację poety kulturą i przyrodą orientu.

Ta niezwykła podróż stała się bowiem dla Mickiewicza inspiracją do stworzenia cyklu 18 utworów wydanych jako „Sonety krymskie”. Sonety są poetyckim dziennikiem z podróży. Autor zachwyca się w nich krymską przyrodą, egzotycznością kraju oraz niezwykłością mieszkających tam ludzi. Są one spisem wrażeń i emocji towarzyszących poecie podczas wędrówki po Krymie.

Tematem spajającym ze sobą sonety jest podróż. Każdy utwór przepełniony jest bogatymi opisami przyrody krymskiej. Czytelnik ma niepowtarzalną okazję przenieść się oczami wyobraźni na akermańskie stepy, na najwyższy szczyt Krymu – Czatyrdach, do dawnych stolic chanów krymskich, Bakczysaraj. Czytając kolejne utwory, obserwujemy coraz większą fascynację autora przyrodą, kulturą oraz językiem Wschodu. W „Pielgrzymie” Mickiewicz swojej wędrówce przypisuje głębsze znaczenie, sakralizuje wyprawę. Dzięki kontaktowi z dziką i egzotyczną przyrodą, poznaje odpowiedzi na pytania dotyczące bytu ludzkiego. Przeżywa metafizyczną podróż. Wchodząc na Czatyrdach staje na granicy dwóch światów, sacrum i profanum, duszy i ciała. Okrywa tajemnice natury, która jest łącznikiem pomiędzy człowiekiem a Bogiem. Wędrówka po Krymie wzbogaca podmiot liryczny. W trakcie podróży ma możliwości rozwoju wewnętrznego, dojrzewa. Kształtuje się jego osobowość.

Motyw tęsknoty za ojczyzną jest jednym z głównych wątków, występujących w sonetach krymskich. Podmiot liryczny można identyfikować z Mickiewiczem, który został wygnany z ojczystego kraju za przynależność do Towarzystwa Filomatycznego. W sonecie „Stepy akermańskie” autor zdaje relacje ze swojej podróży. Ogrom rozpościerającej się przed nim przestrzeni opisuje używając metafory: „Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu”. Swoją jazdę porównuje do rejsu łódką. Egzotyczna przyroda budzi w podmiocie lirycznym zachwyt, pobudza jego wyobraźnię. Zapada zmrok. Ogarniająca podróżników cisza powoduje, że podmiot liryczny słyszy ciągnące żurawie, węże oraz motyle. Mógłby w tej ciszy usłyszeć głos Litwy. Niestety nikt nie woła. Wędrowiec czuje się samotny, zagubiony oraz opuszczony. Tęskni za ojczyzną. W sonecie „Pielgrzym”, poeta zestawia krajobraz Krymu z krajobrazem Litwy. Kraina dostatku, sytości, cudowności, jaką jest Krym, jest nieporównywalna dla podmiotu z przyrodą jego ojczystego kraju, lasów szumiących i trzęsawic. Jest on przywiązany do swojej rodzinnego kraju, jego korzenie znajdują się w Litwie. Tam podróżnik zostawił ukochaną. Tęsknotę za krajem utożsamia z tęsknotą za kobietą. Idealizuje swoją kochankę oraz ojczyznę. Świadomy piękna, ale zarazem obcości krainy, w której się znajduje, czuje jeszcze silniejszą wieź z Litwą.

Orientalizm jest niewątpliwie jednym z tematów przewodnich w sonetach krymskich. Silnie zaznaczona w utworach została fascynacja poety kulturą Wschodu oraz niezwykłą przyrodą. Mickiewicz podkreślał jej egzotyczność, używając zwrotów charakterystycznych dla kultury wschodu, takich jak „minarecie świata” czy „izan” (zwoływanie na modlitwę).

W „Stepach akermańskich” poeta ilustruje piękno równin nad Dniestrem. Zachwyca się przestrzeniami wielkimi i bezkresnymi jak ocean. Bogate opisy zjawisk oddziaływają na zmysły czytelnika:

„Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu,
Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi.”

Fascynacja poety obyczajami, religią oraz przyrodą Krymu, widoczna jest w każdym sonecie. Podróż, orientalizm, tęsknota za ojczyzną oraz wędrówka, zarówno w znaczeniu zwiedzania i poznawania nowego miejsca, jak też wędrówka w głąb duszy, to główne kwestie podjęte przez poetę w sonetach.