Humor w „Mistrzu i Małgorzacie” - groteska w „Mistrzu i Małgorzacie”

Humor do powieści Bułhakowa wnoszą przede wszystkim przybysze z piekła. Behemot czy Korowiow stanowią źródło wielu zabawnych sytuacji i wypowiedzi. Już sam wygląd tych postaci jest raczej śmieszny niż straszny. Także ich zachowanie i zamiłowanie do strojenia sobie żartów z ludzi wnosi sporą dawkę humoru do książki. Z kolei działania szatańskich sił w świecie realnym sprawiają, że ludzie zachowują się w sposób absurdalny i groteskowy.

Diabelska grupa to zbiór przeróżnych indywiduów, oryginałów, którzy na tle szarych mieszkańców Moskwy prezentują się dość dziwacznie. Niewątpliwie najwięcej zamieszania na ulicach miasta czyni widok olbrzymiego, gadającego kota. Behemot najzwyczajniej wsiada do tramwaju i kasuje bilet, poza tym zdradza zamiłowanie do gry w szachy, dobrej zakąski i alkoholu. Wygląd wesołka wyróżnia Korowiowa, który paraduje po Moskwie w kraciastym garniturze. Nosi śmiesznie, wysoko wyciągnięte, spodnie, przez co spod nogawek wystają mu białe, niezbyt już czyste skarpetki. Nawet budzący grozę Asasello dość zabawnie wygląda z kurzym udkiem w kieszeni marynarki.

Wiele śmiesznych sytuacji wynika z dziwnego zachowania kota, który wbrew swej powierzchowności pragnie być dystyngowanym...