Juliusz Słowacki „Kordian” - „Kordian” jako dramat romantyczny i narodowy

„Kordian” to dramat, który Juliusz Słowacki napisał będąc w Szwajcarii w 1833 r. Dzieło to było w pewnym sensie odpowiedzią na „Dziady cz.III” Adama Mickiewicza, toteż musiało realizować podobne zasady poetyki i podejmować pokrewną tematykę.

Najpierw zajmijmy się realizacją gatunkową dzieła Juliusza Słowackiego. Nie można mieć wątpliwości co do tego, że jest to dramat, ale zastanówmy się nad tym, co decyduje o dodaniu doń określenia „romantyczny”. Przede wszystkim jest to dzieło o fragmentarycznej kompozycji. Jego akcja toczy się na płaszczyźnie nierealnej (Przygotowanie) oraz realnej (reszta wydarzeń). Przedstawione wydarzenia rozciągnięte zostały na około 28 lat i toczą się w różnych miejscach oddalonych od siebie o setki kilometrów. Zasada jedności łamana jest też przez wplecenie do utworu wątków pobocznych, pozornie niezwiązanych z główną akcją dzieła. Dodatkowo kolejnym czynnikiem odróżniającym dzieło Słowackiego od tradycyjnej formy dramatu jest zastosowanie scen zbiorowych, a także takich, które rozgrywają się na otwartej przestrzeni.

W „Kordianie” kolejne wydarzenia niekoniecznie łączone są na zasadzie przyczynowo - skutkowej. Bohater pojawia się w różnych miejscach, a czytelnik zazwyczaj nie wie, co powoduje kolejną zmianę. Także kreacja tytułowej postaci typowa jest dla okresu romantyzmu - to jednostka ponadprzeciętna zmagająca się ze sobą i światem zewnętrznym. Ponadto dzieło utrzymane jest w tajemniczym nastroju i pojawiają się w nim postaci nadprzyrodzone (mieszkańcy piekieł).

W polskich dziełach epoki romantyzmu najczęściej podejmowano tematykę narodową. Nie inaczej jest w „Kordianie” Juliusza Słowackiego. W „Przygotowaniu” przedstawieni zostają dowódcy powstania listopadowego. W ten sposób ukazana została prawda, iż naród nie miał odpowiednich zwierzchników, którzy mogliby stać się prawdziwymi bohaterami. To właśnie Kordian - jednostka ponad przeciętna, widząca więcej, słysząca więcej i czująca więcej - ma stać się bohaterem całego społeczeństwa. Jednakże w swoim działaniu nie spotyka się on ze wsparciem pozostałych spiskowców. Dlatego też tytułowej postaci dzieła Słowackiego przypadła w udziale klęska. Kordian nie miał należytego wsparcia, a sam nie był zdecydować się na ten nierycerski uczynek.

Juliusz Słowacki w swoim dramacie przedstawił swoją wizję drogi do odzyskania niepodległości. Na czele narodu musi stanąć naprawdę silna jednostka, która spotka się ze wsparciem i pomocą ze strony swoich braci.