Antoni Czechow „Kapral Priszibiejew” - problematyka, opracowanie opowiadania

„Kapral Priszibiejew” A. Czechowa to ciekawe studium psychiki człowieka przyzwyczajonego do wykonywania konkretnych czynności i nauczonego myśleć w pewien z góry ustalony sposób.

Tytułowy kapral jest starym człowiekiem, którego całe życie poświęcone było służeniu ojczyźnie, lecz służba ta miała dlań bardzo szczególny wydźwięk. Kapral początkowo był żołnierzem, który w czasie wojny służył w sztabie w Warszawie. Po zakończeniu wojny został strażakiem, a gdy na starość stracił siły, stał się woźnym w gimnazjum.

Wyraźnie widać, że praca w służbach mundurowych ugruntowała w nim poczucie wyższości nad innymi.

Priszibiejew jest oskarżony o znieważenie i pobicie rewirowego, wójta i sołtysa wsi, w której mieszka razem z żoną, a także kilku włościan.

Wszystko rozpoczęło się, kiedy główny bohater podjął próbę rozpędzenia zbiegowiska, które zgromadziło się po znalezieniu zwłok topielca. Kapral poczuwał się do obowiązku zaprowadzenia porządku we wsi, traktując każde zbiegowisko jako potencjalne źródło buntu i wielkie zagrożenie.

Całe jego życie wypełnione było tak pojmowaną służbą krajowi. Teraz, gdy jest już stary, nie rozumie, że jego nastawienie zupełnie nie przystaje do rzeczywistości, że stało sie zwyczajnie śmieszne i żałosne (zakazywanie mieszkańcom wsi świecenia światła po zmierzchu, bo „Trzeba kłaść się spać, a tam rozmowy i śmiechy”). Jego przyzwyczajenia są tak silne, że nawet po skazaniu go przez sąd na miesiąc aresztu nie umie powstrzymać się od próby rozpędzenia grupy ludzi stojących w korytarzu.

Opowiadanie Czechowa ukazuje mechanizm funkcjonowania służb mundurowych w carskiej Rosji, w której patriotyzm równa się donosicielstwu, a wolnomyślicielstwo i sprzeciwienie się władzy jest traktowane nie tylko jak przestępstwo, ale przede wszystkim jak grzech.