Henryk Sienkiewicz „Krzyżacy” - opracowanie książki

Wybitny polski pisarz Henryk Sienkiewicz napisał „Krzyżaków” w 1900 roku. „Krzyżacy” są powieścią historyczną. Jest to odmiana gatunkowa powieści, której cechą główną jest respektowanie prawdy historycznej, a więc wydarzeń i realiów epoki, w której rozgrywają się wydarzenia opisane w książce. Akcja powieści nosi wszelkie znamiona prawdopodobieństwa. Tłem historycznym powieści Sienkiewicza jest powstanie i rozwój potężnego zakonu krzyżackiego. Krzyżacy przybyli do Polski z Węgier. Zostali stamtąd wygnani przez węgierskiego króla, ponieważ usiłowali stworzyć na terenie Węgier własne państwo. Do Polski zaprosił ich w 1224 roku Konrad Mazowiecki.

W powieści pojawiają się postaci historyczne: król polski Władysław Jagiełło, królowa Polski Jadwiga, Witold- książe Litwy i brat Jagiełły, Janusz- książe mazowiecki oraz rycerze: Zawisza Czarny, Powała z Taczewa i Zyndram z Maszkowic. Akcja Krzyżaków rozpoczyna się w lecie 1399 roku i obejmuje dziesięć kolejnych lat. Kończy się z chwilą złożenia przed polskim władcą chorągwi Krzyżaków po wygranej przez Polskę bitwie pod Grunwaldem 15 lipca 1410 roku. Wydarzenia „Krzyżaków” rozgrywają się w Krakowie, Płocku, Zgorzelicach, Bogdańcu, Spychowie. Obejmują także litewską Żmudź oraz tereny należące do Krzyżaków- Malbork i Szczytno. 

W powieści Sienkiewicza wyszczególnić można cztery podstawowe wątki. Pierwszy z nich dotyczy zemsty Juranda ze Spychowa na Zakonie Krzyżackim. Podczas najazdu Krzyżaków Jurand tragicznie zmarła żona Juranda. Mężczyzna nie potrafi pogodzić się z jej śmiercią i usiłuje pomścić swoją krzywdę. Krzyżacy, którzy obawiają się zemsty Juranda porywają jego córkę-Danusię i zmuszają rycerza do stawienia się w Szczytnie. Tam Jurand zostaje okrutnie okaleczony przez Zygfryda de Love, jego córka umiera. Po tych wydarzeniach odnajduje spokój w modlitwie i wiedzie życie pokutnika. Zbyt późno rozumie, że nienawiść była najbardziej niszcząca dla niego samego. Drugim wątkiem przewodnim powieści jest miłość Zbyszka z Bogdańca do Danusi Jurandówny. Zbyszko zakochuje się w córce Juranda jako młody chłopak. To dal niej zostaje rycerzem i składa przysięgę, że złoży u jej stóp trzy pawie czuby zerwane z krzyżackich hełmów. Danusia ratuje Zbyszkowi życie, gdy ten zostaje skazany na ścięcie za atak na niemieckiego posła. Zakochana dziewczyna zarzuca mu na głowę biały welon dając dowód, że jest on jej narzeczonym.

Danusia zostaje porwana przez Krzyżaków, gdy Zbyszko odnajduje ją dziewczyna jest bardzo chora i osłabiona, umiera w drodze do domu. Na jej trumnie Zbyszko składa trzy pawie czuby. Trzecim wątkiem wokół którego obraca się akcja powieści jest miłość Jagienki i Zbyszka. Jagienka zakochuje się w Zbyszku od pierwszego wejrzenia, ten jednak pozostaje wierny Danusi Jurandównej. Jagienka zostaje przyjęta na dwór księżnej płockiej, wyrasta na piękna kobietę. Po śmierci Danusi Zbyszko ponownie spotyka na swej drodze Jagienkę i odwzajemnia jej uczucie. Młodzi biorą ślub. Ostatnim głównym wątkiem powieści są dzieje konfliktu polsko-krzyżackiego, który jest tłem całej powieści.