Stanisław Lem „Solaris” - streszczenie skrótowe powieści

„Solaris” jest powieścią fantastyczno-naukową. Dominuje w niej narracja personalna.

Główni bohaterzy powieści to: Kris Kelvin – psycholog, który przybywa na Stację Solaris na prośbę Gibariana; Sartorius – fizyk, typ pedantycznego naukowca, najważniejsze jest dla niego poczucie kontroli nad własnym życiem i przebiegiem wydarzeń, popada w obłęd pracując nad maszyną usuwająca zjawy; Snaut – cybernetyk, zjawy doprowadziły go do zakwestionowania wszelkich pewnych praw rządzących światem, zburzyły jego wiarę w racjonalność świata. Snaut mówi czasem głosem samego autora; Harvey – ukochana Kelvina, w wieku 19 lat, po rozstaniu z nim, popełniła samobójstwo, pojawia się jako zjawa i uosobienie wyrzutów sumienia psychologa.

Kiedy Kelvin przybywa na pokład Solaris, pierwszą osobą, którą spotyka, jest pijany Snaut. Cybernetyk wygląda przerażająco – jest wychudzony i ma spaloną słońcem twarz. Snaut informuje Kelvina o śmierci jego przełożonego – Gibariana – oraz ostrzega go przed obcymi. Kelvin dopytuje, kim są „obcy” i otrzymuje wymijającą odpowiedź; że obcy są tym, kim chciałby, żeby byli.

Następną napotkaną osobą jest półnaga Murzynka – Kelvin orientuje się, że jest to zjawa. Psycholog odnajduje list Gibariana adresowany do niego, okazuje się, że przełożony popełnił samobójstwo, a jego śmierć jest bezpośrednio połączona z wydarzeniami na stacji. Kelvin odwiedza zapracowanego Snauta, który nie chce z nim rozmawiać, wciąż nie dopuszcza do siebie myśli, że na stacji dzieje się coś przerażającego. Kelvin zaczyna rozumieć sytuację, gdy wieczorem zjawia się przed nim Harvey – zjawa jego ukochanej z młodości, która popełniła samobójstwo. Psycholog oskarża się podświadomie o jej śmierć, w dniu samobójstwa pokłócił się z Harvey.

Początkowo mężczyzna cieszy się z jej widoku, szybko jednak uzmysławia sobie , że to halucynacja i odtrąca zjawę. Kelvin rozmawia się zjawach ze Snautem, który wysnuwa teorię, że halucynacje mogą być efektem napromieniowania rentgenem. Cybernetyk uważa, że stację należy bezwzględnie zlikwidować. Obaj planują, jak wydostać się z Solaris. Kelvin pragnie zabrać ze sobą Harvey. Odżywa w nim dawne uczucie i nadzieja, że może normalnie żyć z dawną ukochaną. W nocy Kelvin ma sen, w którym przychodzi do niego Gibarian z ostrzeżeniem, że pozostali pracownicy stacji chcą go oszukać ze względu na jego plan zabrania ze sobą kobiety.

Tymczasem Harvey kolejny raz próbuje popełnić samobójstwo, koszmar Kelvina znów się powtarza. Do zrozpaczonego Kelvina przychodzi pijany Snaut, który jest pewien, że zjawy stwarza otaczający ich ocean, który odczytuje ich najbardziej skrywane myśli i pragnienia. Harvey rozmawia ze Snautem, chce, by pomógł dziewczynie-zjawie zniknąć, aby nie gnębiła dłużej Kelvina.

Kelvin rozmawia z cybernetykiem o ułomnym Bogu, spaceruje nad oceanem ze świadomością, że ich koszmar nigdy się nie skończy, a podświadomość jest silniejsza od możliwej racjonalności i pozornie wszechmocnego rozumu człowieka.