Marek Hłasko - Konstrukcja świata przedstawionego i interpretacja rzeczywistości w utworach Marka Hłaski

Wrażliwi samotnicy w nieprzyjaznym świecie – tak określić można bohaterów utworów Marka Hłaski i otaczającą ich rzeczywistość. Wykreowane przez pisarza postaci zmagają się z przeciwnościami losu, wrogością i obojętnością, nie mogąc liczyć na żadną pomoc. Świat przedstawiony w tekstach Hłaski namalowany jest za pomocą czerni  i szarości, nie stanowi oparcia dla bohaterów, a wręcz przeciwnie – jest śmiertelnym zagrożeniem dla ich planów, ambicji czy zamierzeń. Nie ma wątpliwości, że na takiej właśnie kreacji rzeczywistości zaważył osobisty los Hłaski, od dzieciństwa ucznia trudnego i krnąbrnego, wyrzucanego z różnych szkół i wychowywanego bez ojca. Nawet literacki sukces i powodzenie niewiele zmieniły – wkrótce dwudziestoczteroletni pisarz wyjechał z kraju, by nigdy już nie powrócić, a jego utwory – chwalone i wznawiane – zostały objęte zakazem publikacji.

W opowiadaniu „Pierwszy krok w chmurach” miłość młodych bohaterów zostaje zniszczona przez trzech prymitywnych i pozbawionych wszelkich uczuć typów. Dla Janka i jego dziewczyny lepiej byłoby, gdyby świat zewnętrzny nie istniał. Wtedy być może mieliby szansę na rozwój łączącej ich miłości. Podobnie Agnieszka, bohaterka „Ósmego dnia tygodnia” – dziewczyna wierzy tylko w swojego chłopaka, Piotra i to, co ich łączy. Otaczający ją świat jest nieprzyjazny i obcy. Nie potrafi porozumieć się ze schorowaną matką, nie darzy szacunkiem ojca, urzędnika niskiej rangi. Wszędzie wokół Agnieszki jest zło i ohyda. Dziewczyna czeka na upragnioną sobotę, kiedy ma spotkać się z Piotrem w mieszkaniu, należącym do kolegi chłopaka. Niestety ten ostatni nie dotrzymuje słowa i z planowanej intymnej randki nic nie wychodzi. Wtedy w Agnieszce coś pęka i idzie do łóżka z mężczyzną poznanym przypadkowo w barze.

Z nieprzychylnością świata boryka się także Kuba, bohater „Pętli”. Mężczyzna musi wytrwać do wieczora, kiedy przyjdzie po niego znajoma i zaprowadzi do ośrodka, by rozpoczął kurację antyalkoholową. Jednak okazuje się to zadaniem ponad siły – Kubę drażnią telefony od znajomych, którzy gratulują mu, że postanowił zerwać z nałogiem. Zamiast dodać mu otuchy, przyjaciele są natrętni i ciekawscy. By uciec od nich, bohater wybiera się na spacer po mieście. Niestety tam jest jeszcze gorzej – Kuba nie potrafi uwolnić się od alkoholowych wspomnień i popada w coraz większą depresję i obłęd, a w rezultacie sięga po wódkę. Kompletnie pijany wraca do domu, a kiedy uświadamia sobie, że nigdy nie wyjdzie z nałogu, popełnia samobójstwo.

We wszystkich przywołanych powyżej utworach bohaterowie przegrywają ze światem zewnętrznym, który okazuje się ich największym wrogiem. Hłasko sugeruje, że ludzie wrażliwi, indywidualiści nie mają szans w konfrontacji z rzeczywistością, z gruntu złą i plugawą. Ona zniszczy ich życie, uczucia, to, co najbardziej kochają.