Juliusz Verne „W 80 dni dookoła świata” jako powieść podróżniczo-przygodowa - cechy

Każda nauka dąży do usystematyzowania swojej dziedziny. W biologii tworzy się rodziny zwierząt, w chemii grupy związków. Literaturoznawcy segregują utwory według gatunków. „W 80 dni dookoła świata” stanowi przykład powieści podróżniczo-przygodowej. Przyjrzyjmy się, jakie są cechy charakterystyczne tego gatunku i jak przejawiają się one w wymienionym utworze.

Najlepiej będzie zacząć od sprawy fundamentalnej, mianowicie – podróży. Na początku utworu w wyniku zakładu Fileas Fogg podejmuje decyzję o wyruszeniu w nieznane. Niemal cała akcja powieści toczy się w miejscach egzotycznych, oddalonych od Londynu. Bohaterowie odwiedzają chociażby Indie, Amerykę Północną, Japonię. Każde z tych miejsc zostaje dokładnie i rzetelnie opisane. Autor pokazuje nam nie tylko krajobrazy, ale także ludzi, ich mentalność. „Zwiedzając” z bohaterem poszczególne obszary możemy dowiedzieć się o panujących tam wierzeniach, obrzędach. Np. w Indiach przedstawiona zostaje ceremonia sati, czyli rytualnego spalenia wdowy wraz z ciałem męża.

Śledząc opisy kolejnych egzotycznych krajów, czytelnik otrzymuje namiastkę autentycznego podróżowania, zapoznaje się z geografią oraz charakterystycznym dla danego państwa obrazem życia. Podróże bawią i uczą, poza porcją wiedzy o konkretnym miejscu dostarczają także emocji związanych z przeżywanymi tam przygodami.

Bohaterowie w wielu miejscach narażeni są na niebezpieczeństwa. W Stanach Zjednoczonych Jan Passepartout zostaje porwany przez Indian. Pozostała część załogi musi stawić czoła wyzwaniu i uwolnić przyjaciela. Ekscytujące i ryzykowne przeżycia mają miejsce w różnych momentach. Ogrom egzotycznych terenów odwiedzanych w czasie podróży dostarcza sporej ilości takich sytuacji. Pościg detektywa Fixa za Fileasem Foggiem to także przygoda. Wytrwały funkcjonariusz podąża za bohaterami do kolejnych miejsc świata, a czytelnik czuje lekki dreszczyk emocji zastanawiając się, czy i tym razem angielski dżentelmen uniknie nieprzyjemności.

W książce „W 80 dni dookoła świata” podróże i przygody tworzą nierozerwalną całość, stąd określenie tego utworu jako podróżniczo-przygodowego. To właśnie przemierzanie świata implikuje kolejne ciekawe perypetie, z których bohaterowie często wychodzą obronną ręką  dopiero w ostatniej chwili. Poza adrenaliną odwiedzane przez nich miejsca przynoszą też sporą porcję wiedzy. Dzięki takiemu połączeniu, w czasie przeżywania wraz z Foggiem i jego przyjaciółmi niebezpiecznych przygód, czytelnik może również nieco zapoznać się z nieznanym mu światem. Przy założeniu, że powieść podróżnicza powinna uczyć i zaciekawiać, przygodowa natomiast – dostarczać wrażeń i emocji, nietrudno spostrzec, iż w powieście Verne’a aspekty te zostały połączone i wtłoczone w ramy jednej całości.