Jarosław Iwaszkiewicz „Panny z Wilka” - motyw przemijania w „Pannach z Wilka” Iwaszkiewicza. Opracowanie

Wiktor Ruben, bohater opowiadania Jarosławia Iwaszkiewicza pt: „Panny z Wilka” powraca do miejsca, gdzie spędzał młodzieńcze lata. Jako że upłynęło już sporo czasu i jest on dorosłym mężczyzną, dostrzega skumulowane zmiany w świecie znanym mu z dawnych lat. Dochodzi do konfrontacji przeszłości z teraźniejszością.

Bohater, spędzając czas u wujostwa, widzi, jak wiele rzeczy przybrało nową formę. Tęskniąc do lat młodości, postanawia odwiedzić siostry, z którymi niegdyś połączyło go życie. Jak się okazuje – czas ich nie oszczędzał. Każda z nich zmieniła się nie tylko fizycznie, ale inny jest także jej status społeczny. Julcia, z którą kiedyś Wiktor spędzał upojne noce, teraz przytyła i wyszła za mąż. U każdej z kobiet sytuacja wyglądają inaczej, zaś najgorszą informacją była śmierć Feli. Jest to podkreślenie faktu, że człowiek zmienia się stopniowo i łatwo jest mu pogodzić się z tym u siebie, jednak kiedy odwiedza jakieś miejsce, którego nie oglądał przez długi okres, może zobaczyć już coś zupełnie innego.

W głowie bohatera odżywają wspomnienia dawnych czasów oraz rozczarowanie obecnym życiem, dlatego postanawia ponownie przeżyć minione już chwile. Podczas rozmów z kolejnymi siostrami uświadamia sobie, jak daleko zaszły zmiany przez piętnaście lat. Nie dostrzega w nich już tego uroku, sam czuje się nieco zobojętniały i wypalony. Zauważa to nawet Kazia, która mówi Wiktorowi, że jest „oddzielony od innych ludzi”. Każda kolejna sytuacja rodzi w nim przekonanie, że nie jest możliwe odtworzenie przeszłości, a kolejne próby przepełniają go coraz większym niesmakiem. Podczas przejażdżki powozem z Jolą, Ruben chwyta ją za rękę i ze zdziwieniem odkrywa, że nie budzi ona w nim emocji takich jak wcześniej. Siłą rzeczy bohater czuje się coraz bardziej samotny, postanawia nawet opuścić Wilko, ale próbuje zatrzymać go ciotka. Właśnie w tej sytuacji w jego głowie rodzi się oburzenie i chęć kontynuowania raz obranej już drogi. Ostatecznie wraca do swojej pracy w Stokroci czując żal za tym, co mija bezpowrotnie.

Przemijanie jest znamiennym motywem w utworze Jarosława Iwaszkiewicza. Mamy tutaj do czynienia z czasem będącym rzeką, której nie można zawrócić. „Panta rhei” – „wszystko płynie”, to słowa Heraklita z Efezu. Wiktor Ruben wchodząc w tę samą rzekę,  natrafia na zupełnie inną już wodę. Mimo wciąż żyjących w jego głowie wspomnień – zapachu jabłek jedzonych kiedyś z Jolą, dotyku jej delikatnej skóry, obrazu kąpiącej się Feli – to wszystko nie może odżyć. Stąd bierze się także żal za bezpowrotnie utraconymi momentami oraz brakiem uczucia, którego nie przejawiał bohater w tych chwilach. To wszystko może składać się na poczucie straconego życia, zmarnowanych szans i okazji.