Vincent van Gogh „Para butów” - opis obrazu, interpretacja

Seria obrazów van Gogha przedstawiająca parę butów datowana jest na koniec lat 80. XIX wieku. Istnieją dwie drogi interpretacji tych obrazów. Niektórzy badacze wskazują, że buty stały się dla van Gogha symbolem ciężkiego życia górników w Borinage, gdzie artysta przebywał jako pastor, będąc świadkiem ciężkiego życia robotników. Inna interpretacja wskazuje, że buty to symbol osobistego nieszczęścia i samotności artysty, gdy ten przebywał w Paryżu.

W biografiach van Gogha pojawia się wzmianka jego przyjaciela mówiąca o tym, że van Gogh kupił buty na paryskim pchlim targu, aby potem móc je namalować. Potem stwierdził jednak, że są one zbyt nowe, więc wybrał się w nich na długi, męczący spacer po stolicy Francji w deszczowy dzień. Dopiero wtedy stwierdził, że buty można namalować.

Obraz przedstawia więc parę starych, sfatygowanych butów. Buty znajdują się pośrodku kadru. Tło jest prawie abstrakcyjne, malowane szerokimi pociągnięciami pędzla i rozświetlone ciepłymi brązami. Artysta skupił całą swoją uwagę na prozaicznym obiekcie. Buty namalowane zostały za pomocą dużą ilością pozornie niedbale nakładanej farby, co jeszcze wzmacnia emocjonalność tego płótna. Buty w twórczości artysty stają się symbolem ciężkiego życia, samotności, niezrozumienia. Wnętrze artysty i jego psychika były tak samo zmęczone i zniszczone jak para namalowanych przez niego trzewików. Rozchełstane trzewiki zdają się krzyczeć. Tonacja obrazu utrzymana jest w ponurych czerniach i brązach, co pogłębia nastrój smutku, beznadziei i przygnębienia.

Ekspresyjna technika, w jakiej dzieło zostało stworzone, może wskazywać na bunt artysty wobec swojego dotychczasowego życia i na świadomość tragizmu własnej osoby. Vincent van Gogh wracał do tematyki butów kilkakrotnie, malując różne warianty butów, m.in. drewniaki. W uporczywym powracaniu do tego motywu widać fascynację malarza sztuką Jeana–Francois Milleta. Badacze przypuszczają, że wątek butów wiązał się w sztuce artysty przede wszystkim  z etosem pracy.

Filozofem, który usiłował zrozumieć motywację van Gogha, był Martin Heidegger. Filozof zastanawiał się, czym jest dzieło sztuki, co jest jego istotą. W swoim eseju pisał o „Butach” van Gogha: „(...) W mroku butów jest zapisane zmęczenie spracowanego ludu. W ich mrocznym ciężarze kryje się powolna i uporczywa droga przez pola (...)”.

Współcześnie obraz można oglądać w Muzeum van Gogha w Amsterdamie.