Kornel Makuszyński - biografia, życiorys

Słysząc nazwisko Makuszyński, od razu kojarzymy popularnego poetę i prozaika, który życie poświęcił tworzeniu literatury dziecięcej i młodzieżowej. To tylko część prawdy. Owszem, artysta najlepiej czuł się w roli przewodnika najmłodszych po świecie pełnym fantazji i przygód, jednak sprawdzał się także jako poeta, recenzent teatralny i felietonista.

Urodził się w 1884 roku w Stryju, jednak dzieciństwo spędził we Lwowie, gdzie pobierał nauki. Tam też zmuszony był zapracować na swoje utrzymanie. Jako rezolutny i sprytny czternastolatek radził sobie udzielając najpierw korepetycji, a później pracując we lwowskiej gazecie „Słowo Polskie”. Do jego obowiązków należało przede wszystkim recenzowanie przedstawień teatralnych. Właśnie w dodatku literackim „Słowa Polskiego” debiutował w wieku zaledwie szesnastu lat. Chłopiec był z tego faktu bardzo dumny, tym bardziej, że jego wiersze przeszły przez surowe recenzje Leopolda Staffa i zostały przez niego zaakceptowane, a także dopuszczone do druku przez Jana Kasprowicza.

Makuszyński nie przerywał edukacji i dostał się na filologie polską oraz romańską na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, studiował także przez dwa lata na Sorbonie w Paryżu. Po powrocie do Polski na stałe przyjął się do redakcji „Słowa Polskiego” i został naczelnym redaktorem działu recenzji teatralnych. Jego życie osobiste nabierało tempa i rozmachu. Odwiedził w towarzystwie swoich przyjaciół poetów liczne kraje europejskie, np. Włochy, Belgię, Anglię, Rosję, Niemcy, co stanowiło dla niego motywację do opisywania swoich wrażeń i przygód w ciekawych dziennikach z podróży.

Jednak w 1914 roku wybuchła I wojna światowa i – tak jak wielu innych – Makuszyński został przesiedlony do Rosji. Z własnej woli wybrał Kijów jako swoje nowe miejsce i z wrodzoną sobie żywiołowością zaczął działać ku polepszeniu sytuacji ludności i swojemu własnemu rozwojowi. Jako wielki miłośnik teatru został tam kierownikiem Teatru Polskiego, wstąpił też w szeregi Związku Literatów i Dziennikarzy Polskich. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do Polski, jednak nie do Lwowa, ale do stolicy, gdzie zaczął prężnie działać literacko i dzięki czemu stał się bardzo cenioną postacią świata kultury i nauki. Za swoje dzieła był wielokrotnie odznaczany i honorowany nagrodami, m.in. Państwową Nagrodą Literacką i „Złotym Wawrzynem”.

Po wybuchu II wojny światowej postanowił pozostać w Warszawie, gdzie przeżył powstanie. Później zdołał dotrzeć do Zakopanego, gdzie osiadł na stałe i którego to miasta otrzymał honorowe obywatelstwo. Zmarł tamże w 1953 roku i został pochowany na miejscowym cmentarzu.

Twórczość Kornela Makuszyńskiego jest ceniona przede wszystkim ze względu na optymizm, radość i żywiołowość, jakie biją z każdego dzieła pisarza. Jego bystre oko potrafi wszędzie dostrzec nutę paradoksu, co skrzętnie wykorzystuje kpiąc, wytykając i drażniąc, ale zawsze w sposób przyjacielski, ciepły i kulturalny. Jego najsłynniejsze książki dla dzieci – np. „O dwóch takich, co ukradli księżyc”, „Szatan z siódmej klasy” czy „Awantura o Basię” – nie tylko bawią humorem i zaskakują błyskotliwością obserwacji, ale także uczą moralności i etyki, a nierzadko również patriotyzmu i świadomości przynależności narodowej. Autor nie czynił tego jednak z przesadnym patosem, nadęciem czy nieprzyjemnym moralizatorstwem. Powieści Makuszyńskiego dlatego są tak popularne, że nie narzucają żadnej postawy, przedstawiają jedynie w odpowiednim świetle postawę narratora i jego bohaterów, a czytelnicy sami odkrywają, że wiara w ludzi, dobroć i współczucie popłacają, gdyż są najlepszą drogą do harmonijnej egzystencji z innymi.