Jan Twardowski „Pisanie” - interpretacja i analiza utworu

Autorem wiersza pt. „Pisanie” jest Jan Twardowski. Utwór podzielony jest na dwie części. Na pierwszą składają się trzy wersy. Jest to liryka inwokacyjna. Podmiot liryczny zwraca się do Jezusa Chrystusa, który jest adresatem w omawianym wierszu.

Zwrot „Jezu który nie brałeś pióra do ręki” przypomina modlitwę, w której wierni zwracają się do Syna Bożego w podobny sposób, mówiąc „Jezu, który za nas cierpiałeś”. Dalej podmiot liryczny zwraca uwagę na to, że Chrystus sam nie spisał swoich ewangelii, „nie pochylał się nad kartką papieru”, „nie brał pióra do ręki”. Jego nauki spisali uczniowie. Można zaryzykować stwierdzenie, że podmiotem lirycznym jest poeta, którego problemem jest niemożność przelania swych uczuć na papier. Świadczy o tym druga część wiersza.

Kolejna część utworu jest nieco dłuższa od pierwszej, liczy sześć wersów. Rozpoczyna ją słowo pytające „dlaczego”. Niestety najczęściej oznacza wyrzut. Poeta w czterech kolejnych wersach pyta dlaczego „nie pisze się tak jak się” – mówi, kocha, cierpi i milczy. Wszystkie wersy mają taką samą budowę (oprócz pierwszego poprzedzonego słowem „dlaczego”). Dlaczego podmiot liryczny kieruje te pytania do Jezusa, który jak wcześniej stwierdził, nie spisał sam swoich ewangelii? Być może dlatego, że mimo iż pisane obcą ręką przetrwały dwa tysiące lat. Jezus nauczał o miłości do bliźnich, do Boga i o tym, że Ojciec również nas miłuje. Cierpiał na krzyżu, milczał modląc się. O tym samym chce pisać poeta. Pragnie oddać w swych utworach miłość, cierpienie, milczenie. Niestety nie jest w stanie tego zrobić. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być fakt, że piszący chce przekazać skrajne emocje, takie jak miłość i cierpienie.

Inny problem, to prawdopodobnie, brak środków wyrazu, które mogą w pełni uzewnętrznić szczere uczucia, jakie żywi podmiot liryczny. Słowa nie wystarczą, aby oddać miłość, cierpienie, a zwłaszcza milczenie. Można pokusić się także o wysnucie kolejnego wniosku. Mianowicie słowa mogą zafałszować prawdziwe emocje. W ostatnim wersie czytamy, że „pisze się trochę tak jak nie jest”. To, co zapisane nie oddaje odpowiednio rzeczywistości. Dysonans pomiędzy zamiarem twórczym a jego rzeczywistym rezultatem jest spowodowany zbytnią egzaltacją, albo niedostatkiem właściwych słów.

Powtórzenia w czterech wersach drugiej części wiersza mogą świadczyć o powszechności problemu. Dotyczy on zarówno uczuć, jak i ciszy czy mowy.

Ktoś, kto z całą pewnością podejmował próby pisania, które zakończyły się fiaskiem, zwraca się do Jezusa, który „nie brał pióra do ręki”. Pyta Go, dlaczego pisanie jest takie trudne. Syn Boży jest autorytetem, dlatego podmiot liryczny zwraca się do Niego o pomoc w rozwiązaniu tak trudnej kwestii. Kiedy nie wystarczają słowa, musimy je poprzeć czynami. Chrystus dawał świadectwo swoim życiem. To Jego uczniowie, za sprawą Ducha Świętego, spisali ewangelie.

Wiersz napisany jest językiem bardzo prostym, jasnym, choć traktuje o rzeczach ważnych. Jego forma nie góruje nad treścią. Brak w nim znaków interpunkcyjnych oraz rymów.