Eliza Orzeszkowa „Nad Niemnem” - charakterystyka Benedykta Korczyńskiego

Benedykt Korczyński jest jednym z bohaterów powieści Elizy Orzeszkowej pt: ,,Nad Niemnem”. Jest właścicielem dworu w Korczynie, który odziedziczył po przodkach 150 lat temu. Kiedy poznajemy go w powieści jest już sędziwym mężczyzną, którego oblicze pokrywają zmarszczki a twarz okalają siwe wąsy:

„ (...) postać jego odcinała się w pełni swych silnych i ciężkich zarysów i że można mu było policzyć wszystkie zmarszczki na czole i policzkach i wszystkie białe nitki w gęstych i ciemnych włosach.”

Benedykt Korczyński ma ciemne, przenikliwe oczy oraz duże, spracowane dłonie. Z żoną, Emilią Korczyńską, mają dwoje dzieci, Witolda i Leonię. 

Przez lata bohater pobierał wykształcenie w dalekim mieście. W 1861 roku ukończył szkołę agronomiczną i powrócił do Korczyna, by zająć się majątkiem. Będąc świeżo upieczonym absolwentem, ma głowę pełną innowacyjnych pomysłów, które miałyby ulepszyć pracę na roli. Niestety szybko przekonał się, że to niemożliwe, a to, czego uczyli go w szkole, to tylko złudzenia. Korczyński bardzo zaciekle walczy o utrzymanie ziemi, czego nie rozumie jego żona, Emilia, która żyje w wymyślonym przez siebie świecie, do którego Benedykt nie ma wstępu. Państwo Korczyńscy są małżeństwem z długim stażem, żyją zgodnie, od czasu do czasu przyjmują gości oraz organizują przyjęcia. Korczyński nade wszystko kocha swoją ziemię, dzięki niej się utrzymuje i jest w stanie opłacić studia syna oraz stancję córki w Warszawie. Gotów jest bronić jej za wszelką cenę i wszystkimi środkami. Jest więc Benedykt Korczyński wzorowym ziemianinem, który nigdy nie sprzeda Korczyna ani boru, w którym znajduje się mogiła powstańcza. Jednocześnie szanuje polską tradycję i historię, jest propagatorem wartości patriotycznych. 

Pomimo początkowego konfliktu z synem, który był wyznawcą i propagatorem idei pozytywistycznych, głównie pracy organicznej i pracy u podstaw, w końcu dochodzi z nim do porozumienia. Syn przekonuje Korczyńskiego, by ten odstąpił od ściągania kary od Bohatyrowiczów, dzięki czemu senior przypomina sobie dawno zapomniane i wyznawane onegdaj przez zmarłego brata, Andrzeja, zasady solidaryzmu społecznego. 

Benedykt Korczyński jest bohaterem pozytywnym, dla którego wartość nadrzędną stanowi praca, majątek i ziemia, która należy do rodziny od ponad 150 lat. Drugą wartością ważną dla bohatera jest patriotyzm, który wyrażał się dwojako: poprzez walkę narodowo – wyzwoleńczą, czego przykładem było powstanie styczniowe i walka z zaborcą oraz poprzez ciężką, ofiarną pracę na ziemi, polskiej ziemi.