John Steinbeck - biografia, życiorys

Ten amerykański pisarz należy do grona osób, którym dane było posmakować zaszczytu otrzymania najbardziej prestiżowych nagród. Jest on bowiem laureatem Literackiej Nagrody Nobla za rok 1962 oraz Pulitzera, którą otrzymał w roku 1940.

John Steinbeck urodził się w 1902 roku w rodzinie o korzeniach niemieckich. Studiował nauki humanistyczne na Uniwersytecie Stanforda, jednak nie ukończył edukacji. Jako niespokojny duch podejmował się wielu zajęć, los sprawił, że zaczął też pisać książki. Mimo wstępnych niepowodzeń, gdyż dzieła przez niego wydawane nie cieszyły się dużą popularnością, Steinbeck nie zamierza rezygnować z kariery literackiej. Kiedy w 1935 roku ukazała się jego powieść pt.: „Tortilla flat”, o amerykańskim pisarzu zrobiło się naprawdę głośno.

Steinbeck brał udział w II wojnie światowej, co także stało się inspiracją dla twórczości literackiej, tym razem z dziedziny reportażu. Stworzył on obraz „Była raz wojna”, w którym opisał swoje przeżycia oraz wydarzenia, których był świadkiem na frontach II wojny światowej. Tematyka wojenna nie była mu obca. Jako człowiek interesujący się sprawami społecznymi oraz politycznymi, zabierał głos w sprawach angażowania się Stanów Zjednoczonych w różnego rodzaju konflikty. Popierał na przykład potępiane przez wielu ludzi kultury i nauki akcje zbrojne w Wietnamie.

Jako pisarz poruszał przede wszystkim problemy społeczne. Pochodził z Kalifornii i właśnie obrazy z życia zwykłych ludzi tego regionu absorbowały jego uwagę. Opisywał nie tylko jasną stronę życia w Stanach Zjednoczonych, ale także jej negatywne aspekty.

Najbardziej znaną powieścią Steinbecka są „Grona gniewu” – dzieło, za które został uhonorowany Nagrodą Nobla i które doczekała się ekranizacji. Wywołało ono także sporo zamieszania oraz kontrowersji z postulatami o wydanie zakazu publikacji włącznie. Opowiada o czasach wielkiego kryzysu, który nękał USA w latach 20. i 30. XX wieku. Wielka depresja, jak nazywany jest ów kryzys, rozpoczął się od tzw. „czarnego czwartku” na giełdzie nowojorskiej, kiedy to wartość niemal wszystkich akcji gwałtownie spadła. Skutkiem był spadek produkcji w wielu zakładach, a w efekcie – wielkie bezrobocie, które dotknęło szczególnie rolników i farmerów w południowych stanach Ameryki. Właśnie o tej sytuacji opowiadają „Grona gniewu”. Steinbeck przedstawia losy pewnej biednej rodziny, która wskutek kryzysu jest zmuszona emigrować z Oklahomy do Kalifornii. Spotyka się ona przy tym z licznymi upokorzeniami, wyzyskiem i niesprawiedliwością. Powieść ta była jedną z nielicznych, która w tak dosadny i bezkompromisowy sposób przedstawiała tragiczną sytuację farmerów w przededniu II wojny światowej.

Być może jeszcze słynniejszą powieścią amerykańskiego noblisty jest „Na wschód od Edenu”. Jej sława oparta jest na ekranizacjach – pierwsza, wielkoekranowa miała miejsce w 1955 roku, a rolę główną zagrał pierwszy amant ówczesnych czasów, James Dean. Książka doczekała się także adaptacji na małym ekranie w postaci serialu pod tym samym tytułem. Jedną z ról zagrała tam Jane Seymour. W tej powieści Steinbeck przenosi się do miejscowości, w której się urodził, mianowicie do Salinas, położonej w amerykańskim stanie Kalifornia. Także zawiera ona liczne odwołania do tematyki społecznej, problematyzuje zwykłe, pospolite życie, jakie jest udziałem wielu ludzi w tym stanie. „Na wschód od Edenu” była szczególną książką w dorobku Steinbecka z tego względu, iż zawierała sporo wątków autobiograficznych. Pisarz przedstawił tam bowiem sfabularyzowane dzieje jego przodków. Nie jest to jednak typowa autobiografia. Wątki odnoszące się do faktycznych członków rodziny Steinbecka przeplatane są opowieściami o rodzinach wymyślonych przez prozaika.

W powieści oprócz tematów społecznych pojawiają się kwestie moralności oraz walki dobra ze złem, a także trudnych wyborów życiowych.

Pisarz zmarł w 1968 roku, a jego inne dzieła to, m.in.:. „Ulica Nadbrzeżna”, „Autobus do San Juan”, „Myszy i ludzie”, „Cudowny czwartek”.