Balzac „Ojciec Goriot” - Dlaczego ojca Goriot można nazwać „Chrystusem ojcostwa”? Wypracowanie

Określenie „Chrystus ojcostwa” w odniesieniu do ojca Goriot wskazuje na jego ogromną miłość do córek. Uczucie, jakim ojciec darzył córki, było bezgraniczne, one jednak odpłacały mu niewdzięcznością. Zwracały się do niego, ilekroć potrzebowały jego pieniędzy, ale kiedy to on był w potrzebie, nie miały dla niego czasu. Postawa wybaczającego ojca i bardzo niedoskonałych córek nasuwa analogię miłości człowieka do Boga. W tym kontekście ojciec Goriot jest niczym Chrystus, kochający, cierpliwy i przebaczający. Jednak ta analogia jest dość powierzchowna i zasadna tylko w ograniczonym zakresie.

Sam autor naprowadza na ten trop sacrum, kiedy nazywa swego tytułowego bohatera „wiekuistym ojcem”. Jest to wyraźne odniesienie do boskiego charakteru miłości. W innym miejscu ojciec Goriot mówi o swoim stosunku co córek: „to jakieś wewnętrzne drganie, które wszędzie rozlewa ciepło. Słowem, żyję trzykrotnie. (...) Kiedy zostałem ojcem, zrozumiałem Boga”. Niewątpliwie ojciec Goriot miał dla swych dzieci wiele uczucia. Były one dla niego najważniejsze w życiu, dla nich gotów był poświęcić dorobek całego życia. Wydaje się jednak, że jego postawa wynikała raczej z zaślepienia niż z miłości. Pod tym względem analogia do Chrystusa zawodzi, Bóg widzi w człowieku dobro i zło, nawet jeśli wybacza grzechy, to przecież je dostrzega. Ojciec Goriot był w stosunku do swych córek niemal bezkrytyczny. Nie dostrzegał ich obłudy, dopiero w ostatnich chwilach swego życia przekonał się, jak bardzo był zaślepiony.

Tragedia tytułowego bohatera polega właśnie na tym, że ponosi część winy za zachowanie swoich córek. Po stracie żony sam wychowywał dwoje dzieci. Chcąc być dobrym ojcem, starał się spełniać wszystkie ich zachcianki. Ale wychowanie nie polega na kupowaniu wszystkiego, o czym dziecko zamarzy. Sam zaczyna to rozumieć zbyt późno: „Pozwalałem im jako młodym dziewczętom zaspokajać każde zechcenie. W piętnastu latach miały powóz! W niczym nie znały oporu”. Postępowanie ojca wobec córek wzbudziło w nich postawę roszczeniową. Przyzwyczaiły się, że mogą żądać, czego zapragną, nie dając nic w zamian. Niestety bohater uzmysławia sobie to, kiedy dzieci są już dorosłe: „Tak, one są niewinne, mój drogi panie! Powiedz to wyraźnie całemu światu, aby ich nie szarpano z mego powodu. Wszystko to z mojej winy, przyuczyłem je deptać po sobie.”

Miłość do córek jest przyczyną nieszczęścia ojca Goriot, nie tylko pozbawia go majątku, pracy, którą lubił, mieszkania, ale także w konsekwencji ogranicza jego kontakty z Delfiną i Anastazją. Obie córki dobrze wyszły za mąż, jedna nawet poślubiła hrabiego, a więc przedstawiciela arystokracji, ojciec, który był kupcem, nie pasował do ich nowego życia. Potrzebowały tylko jego pieniędzy, ale nie zamierzały przyjmować go w sowich nowych domach.

Mimo pewnej idealizacji ojcowskiej miłości bohatera, Balzac stara się być realistą. Stąd określenie „Chrystus ojcostwa” wydaje się nieco przesadzone. Autor nie gloryfikuje swego bohatera jednoznacznie, ponieważ skazuje go na klęskę i to klęskę, która w znacznej mierze wynika z jego winy. Poświęcenie i cierpienie uszlachetnia ojca Goriot, ale nie idealizuje. Jego zachowanie często budzi w czytelniku irytację z powodu jego naiwności. Trudno jego postawę nazwać idealną, a przecież miłość Boga jest doskonała. Ojciec Goriot przez swoją bezkrytyczną miłość krzywdzi swoje córki. Co więcej, jego zachowanie i pełna uwielbienia postawa czasem bardziej przypomina kochanka niż ojca: „Kładł się u nóg córki, aby je całować; patrzał przeciągle w jej oczy, ocierał się głową o jej suknię; czynił szaleństwa godne najmłodszego, najczulszego kochanka”.

Określenie „Chrystus ojcostwa” jest więc metaforą dość powierzchowną. Trafną o tyle, że ojciec Goriot, podobnie jak Chrystus kochał bezgranicznie, był w tej miłości cierpliwy i wybaczający. Pokornie znosił wszystkie krzywdy, nie myślał o sobie, poświecił się całkowicie dla drugiego człowieka. Tu jednak analogia się kończy, ponieważ jak się okazuje miłość ojca Goriot nie była zbawcza, ale krzywdząca.