Konflikt pokoleń w „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej

W powieści „Nad Niemnem” Eliza Orzeszkowa stworzyła świat podzielony rozmaitymi konfliktami, pragnąc pokazać, iż dobra wola, wzajemne zrozumienie i szacunek mogą owe konflikty uczynić konstruktywnymi i owocnymi w budowaniu wspólnej – lepszej – przyszłości. Jedną z osi podziału jest oczywiście spór toczący się pomiędzy mieszkańcami korczyńskiego dworu a Bohatyrowiczami, rozwiązany w finale powieści dzięki uczuciu przedstawicieli tych dwóch światów – Justyny Orzelskiej i Janka Bohatyrowicza. Zupełnie innego rodzaju konflikt tworzy natomiast podział wewnątrz każdej z tych społeczności – jawi się on jako mur niezrozumienia pomiędzy dojrzałym a wchodzącym właśnie w dorosłość pokoleniem.

Najwyraźniej ów konflikt rysuje się w relacji pomiędzy Benedyktem Korczyńskim a jego synem Witoldem. Dwudziestoletni młodzieniec jawi się jako typowy pozytywista, pełen entuzjazmu, energii i wiary w efektywność pracy u podstaw, która ma w przyszłości zaowocować solidarną pracą szlachty i chłopstwa nad rozwijaniem ojczyzny i poprawianiem warunków bytowania przedstawicieli wszystkich klas społecznych. Jego demokratyczne poglądy brzmią dla Benedykta znajomo – w jego wieku również myślał podobnie,...