Tadeusz Różewicz „Drewno” - interpretacja i analiza wiersza

„Drewno” Tadeusza Różewicza to krótki wiersz, który umieszczony został w tomie „Poemat otwarty” (1956). Utwór, co u tego poety zdarza się nieczęsto, podejmuje tematykę religijną, a punktem wyjścia do rozważań staje się średniowieczne misterium.

Podmiot liryczny wydobywa z całej męki Chrystusa jej najważniejszy etap – drogę krzyżową. Być może inspiracją była dla niego któraś z rzeźb przedstawiających umęczonego Jezusa, ponieważ jego postać w wierszu jest drewniana. Zbawiciel idzie na czworakach (zapewne jest to nawiązanie do jednego z upadków), cały jest w czerwonych drzazgach. To przejmujący obraz cierpienia, którego zadaniem było zbawienie człowieka.

W trzeciej strofie podmiot liryczny zamieszcza bardzo mocny opis męki Jezusa. Przedstawia go w ten sposób: „w cierniowej obroży / z opuszczoną głową / zbitego psa”. Zbawiciel nie jest już królem, jawi się bardziej jako poddany ludzi, którzy nałożyli mu obrożę (nawiązanie do cierniowej korony). „Opuszczona głowa zbitego psa” podkreśla wielkość cierpienia Syna Bożego. Cały utwór zakończony zostaje jednym wersem, w którym podmiot liryczny mówi: „jak to drewno łaknie”.

Wiersz składa się z czterech strof. Naprzemiennie liczą one po 3 i 1 wers. Napisany został językiem bardzo oszczędnym i precyzyjnym. Nie pojawiają się tutaj zbędne ozdobniki, brak w nim także rymów, a cały tekst przesiąknięty jest wielkim cierpieniem. Poeta używa środków stylistycznych, które doskonale wkomponowują się w nastrój dzieła – epitetów (np. „czerwone drzazgi”), porównania („z opuszczoną głową zbitego psa”) oraz metafory „cierniowej obroży”.

Jak można zrozumieć wiersz „Drewno” Tadeusza Różewicza? Istnieje wiele możliwości jego interpretacji. Na pewno warto spojrzeć na niego, jako na refleksję nad stanem religii. Człowiek zniewolił swojego Zbawiciela, zaczął wykorzystywać go do własnych celów (co może sugerować „cierniowa obroża). We współczesnym pojmowaniu religii brakuje prawdziwych uczuć. To nie człowiek podlega Bogu, ale Bóg powinien służyć człowiekowi. Czego może łaknąć drewno? Autentycznej miłości i wiary. Przy takim odczytaniu wiersz jawi się więc jako wołanie o powrót autentycznych wartości i przywrócenie hierarchii w życiu człowieka. Na pewno można rozumieć ten utwór także jako podkreślenie cierpienia Chrystusa, które Zbawiciel poniósł dla dobra ludzkości. Może współczesny świat także potrzebuje takiej ofiary, by ponownie nabrał wartości i stał się miejscem przyjaznym człowiekowi.