Ignaczy Krasicki „Czapla, ryby i rak” - interpretacja i analiza bajki

Bajki Krasickiego to krótkie epigramaty o wydźwięku satyrycznym i dydaktycznym. Ich język jest kolokwialny, gawędziarski i przystępny. Mają być one pewnym swoistym zbiorem pouczeń dla społeczeństwa. Na przykładzie ludzi, często zwierząt, czasem przedmiotów nieożywionych, przedstawia Krasicki bardzo wyraźne i jednowymiarowe postawy ludzkie, mające być przykładami złego i dobrego postępowania.Wszystkie bajki opatrzone są morałem - czasem bardzo dobitnym i podkreślonym, niekiedy tylko zarysowanym i zasugerowanym, lecz niezmiennie wyraźnym i oczywistym.

„Czapla, ryby i rak” opowiada historię wymienionych zwierząt. Stara i przebiegła czapla zdaje sobie sprawę z faktu, że robi się coraz mocniej zniedołężniała i z coraz większym trudem przychodzi jej zdobywanie pożywienia. Zwraca się więc do ryb i w zaufaniu zdradza im, że rybacy zamierzają osuszyć staw, w którym żyją i w ten sposób złowić je wszystkie. Naiwne ryby wpadają w rozpacz, lecz czapla oferuje im swoją pomoc - zamierza przenieść je wszystkie do pobliskiego stawu, gdzie będą mogły żyć bez niepokojących je rybaków. Ryby zgadzają się na propozycję i jedna za drugą wskakują do dzioba czapli, która najspokojniej w świecie je zjada. Następnie chciwa czapla próbuje powtórzyć tę samą sztuczkę z rakami, lecz jeden z nich jest zbyt sprytny, by dać się oszukać. Szczypcami łapie starą czaplę za szyję i dusi ją. Bajka kończy się słowami „Tak zdrajcom bywa”.

„Czapla, ryby i rak” ukazuje częstą w życiu sytuację, w której osoba naiwna zostaje oszukana przez spryciarza. Historia czapli jest jednak przestrogą nie tylko dla „ryb”, które nie powinny być tak łatwowierne, lecz przede wszystkim dla „czapli”właśnie - bajka jest świadectwem na to, że zły czyn nie popłaca i zawsze prędzej czy później zostaje ukarany.