Sofokles - biografia, twórczość, dzieła

Sofokles do dziś uważany jest za jednego z najwspanialszych tragików świata. Jego twórczość wpłynęła na kulturę Europy i to nie tylko w dziedzinie dramatu, ale również literatury i sztuki. Innymi słowy - gdyby nie Sofokles dzisiejszy świat wyglądałby zupełnie inaczej.

Poeta urodził się ok. 496 p.n.e. w Kolonos a zmarł w roku 406 p.n.e. w Atenach. Urodził się w bogatej rodzinie, której zależało na edukacji syna. Pobierał więc nauki, rozwijał się umysłowo i fizycznie. Debiutował mając około dwudziestu ośmiu lat, biorąc udział w zawodach dionizyjskich. Pokonał wtedy sławnego pisarza tragedii, Ajschylosa. W takich konkursach zdobył pierwsze miejsce aż dwadzieścia cztery razy. Nie tylko tworzył, ale zajmował się też polityką. Pełnił funkcję stratega, skarbnika, a nawet komisarza w sprawie katastrofy morskiej.

Jego pasją były tragedie. Sam Arystoteles nazwał je idealnymi tragediami greckimi. Były zbudowane na starożytnych zasadach piękna. Przestrzegały nakazu jedności miejsca, czasu i akcji. Najbardziej znanymi dziełami są „Antygona” i „ Król Edyp”. Tytułowa bohaterka Antygony została ukarana przez władcę - Kreona - ponieważ sprzeciwiła się jego woli. Zabroniono jej pochować brata, ponieważ uznany był za zdrajcę. Dziewczyna nie posłuchała, bo twierdziła, że każdemu człowiekowi należy się pogrzeb. Nie doczekała decyzji o uniewinnieniu, popełniła samobójstwo.

Równie tragiczna jest historia Edypa, który poślubił własną matkę i zabił ojca. Jako dziecko został wyrzucony przez rodziców, którzy obawiali się spełnienia strasznej klątwy. Ale przez nieporozumienie po latach Edyp powraca do domu rodzinnego, a wszystko, co przepowiedziała wyrocznia delficka spełniło się. Nad bohaterami tragedii Sofoklesa ciąży fatum. Bez względu an to, jaki podejmą ruch i co postanowią, ich historia skończy się tragicznie. Przeżywają tak zwany konflikt wewnętrzny, który prowadzi do rozterek i utrudnia podjęcie ważnych decyzji. Sofokles jako pierwszy wprowadził do tragedii monolog, czyli wypowiedź tylko jednego bohatera. Przedstawiał on swoje myśli i uczucia, dzięki czemu czytelnik lepiej go poznawał i rozumiał jego sytuację.

Innymi, jednak mniej znanymi dziełami Sofoklesa są: „Elektra”, „ Ajas”, „ Trachinki”, czy

„Edyp w Kolonie”. Chociaż artysta w ciągu życia napisał co najmniej 123 sztuki ( tragedie i dramaty satyrowe), to w całości zachowało się jedynie 7.

Sofokles pisał tradycyjne, greckie tragedie, ale wprowadzał też własne innowacje, dzięki czemu możemy lepiej poznać bohatera i opisywany świat. O tym, że jego dzieła są ponadczasowe świadczy fakt, że do dziś je czytamy.