Miłość jako natchnienie poetów wielu epok - wypracowanie

Następujące po sobie epoki literackie to pasmo nieustannie się przeplatającej dominacji rozumu i uczucia. Jest rzeczą oczywistą, że miłość stanowiła natchnienie przede wszystkim w „czasach uczuciowych”, kiedy głoszono prym serca nad rozumem. Nie oznacza to bynajmniej, że w „oświeconych” epokach nie dopuszczano jej do głosu. Przeciwnie, miłość to chyba jedyny temat literacki, który nigdy się nie zdewaluował i nie znudził. 

Pewne anonimowe powiedzenie mówi: „To, czego największy filozof nie może wyjaśnić, ale każdy największy głupiec potrafi odczuwać, nazywamy miłością”. Być może dlatego, że nie sposób ująć jej słowami, miłość wciąż pozostaje żywym tematem. Epoką, która miłości poświęciła najwięcej uwagi, był romantyzm. To wówczas tworzył Goethe, Byron, Mickiewicz, Słowacki. Literatura romantyczna gloryfikowała uczucia, szczególnie zaś miłość kochanków. Romanse z tamtej epoki ukazują miłość jako potężną siłę. Nieszczęśliwa miłość, a takiej dotyczyła zdecydowana większość ówczesnych utworów, niejednokrotnie była przyczyną samobójczej śmierci. Tak kończy się romans Wertera, taki jest los Gustawa z VI części „Dziadów”. Także Giaur z poetyckiej powieści lorda Byrona, rezygnuje z życia, zamykając się w klasztornych murach. Miłość jest więc najwyższą wartością, wartą każdego poświęcenia. Zaś życie bez miłości jest nic niewarte.

Romantyzm jednak nie wynalazł miłości, była ona obecna w literaturze od samych jej początków. Mit o wojnie trojańskiej podaje, że przyczyną tego trwającego dziesięć lat konfliktu zbrojnego, który zaangażował wszystkie plemiona greckie, była miłość do kobiety. Piękna Helena zawładnęła sercem Parysa, który wolał narazić swoje miasto na zagładę niż wyrzec się ukochanej. Ale jej mąż, Menelaos, także nie zamierał rezygnować ze swych praw i swej miłości. Mimo jej zdrady i ucieczki, po zdobyciu miasta przebacza jej i przywraca jej dawne honorowe miejsce u swego boku jako królowej Sparty. A starożytność to epoka rozumu i logiki.

Nawet średniowiecze skupione głównie na tematyce religijnej, wypracowało swoje historie miłosne. Opowieść o losach Tristana i Izoldy, pary nieszczęśliwych kochanków, których połączył przewrotny los, były znane w całej Europie. Miłosny eliksir stał się początkiem wielkiego dramatu. Miłość Tristana i Izoldy była zakazana, ona była żoną króla, on jego najwierniejszym poddanym. A jednak ich wola nie mogła pokonać uczucia. Historia kończy się śmiercią kochanków, a krzew wyrastający z ich grobu jest symbolem miłości, która jest potężniejsza nawet od śmierci.

Przez wszystkie epoki miłość była obecna przede wszystkim w poezji, która najdoskonalej wyrażała subtelne uczucia. W średniowieczu swe miłosne pieśni śpiewali trubadurzy, sławiąc miłość dworską. U zarania renesansu powstały „Sonety do Laury” Petrarki. Buntem przeciw oświeceniowej dyktaturze rozumu był romantyzm, epoka, która wydała najpiękniejsze wiersze o miłości. Z polskich przykładów warto wymienić Mickiewicza („Do M***”, „Niepewność”) i Słowackiego („Rozłączenie”). Polski pozytywizm skoncentrowany na problemach społecznych, unikał tematyki miłosnej, jako niegodnej wielkiej literatury. W  chwili, gdy zniewolona ojczyzna potrzebowała wspólnego wysiłku wszystkich ludzi, nie wypadało zabiegać o indywidualne szczęście. A przecież miłosne liryki Adama Asnyka ( „Ach jak mi smutno”, „Między nami nic nie było”) pochodzą właśnie z doby pozytywizmu.

Miłosna poezja Młodej Polski staje się bardziej erotyczna. Silniej zaznacza się cielesny aspekt związku między kobietą a mężczyzną. Wiersze Tetmajera takie jak „Lubię, kiedy kobieta...” czy „Ja, kiedy usta ku twym ustom chylę” przełamywały pewne tabu w literaturze.

Doświadczenie wojny miało wpływ także na postrzeganie miłości, wiersze okresu powojennego wydają się „skażone” tym doświadczeniem, które zbrukało wszystko, co do tej pory było piękne. Na kształt współczesnej poezji miłosnej ma też duży wpływ fakt, że coraz częściej swoje uczucia wyrażają kobiety, autorką pięknych wierszy o miłości  jest na przykład Ewa Lipska („Wolny przekład z Szekspira”, „Za tyle lat”, „Wyznanie mężczyzny od którego kobieta odchodzi...”) czy Wisława Szymborska („Miłość szczęśliwa”, „Miłość od pierwszego wejrzenia”).