Jan Kochanowski - biografia, życiorys

Jan Kochanowski urodził się około roku 1530 (taką datę przyjmuje znaczna większość historyków literatury) w miejscowości Sycyna, która znajduję się w pobliżu Zwolenia. Poeta pochodził z rodziny szlacheckiej. Dzięki przynależności do owego stanu mógł podjąć studia w Akademii Krakowskiej. Jak wielu jemu podobnych młodzieńców w tamtym czasie wyruszył w podróż po Europie, co miało miejsce w latach 1550-1551. Wyjazd za granicę umożliwiły mu pieniądze, które otrzymał w spadku po śmierci ojca. Jako ambitny i zdolny student oraz utalentowany poeta zdobył uznanie wysoko usytuowanych osób, a w konsekwencji również finanse na kontynuowanie wspomnianych podróży.

W latach 1551-1552 Kochanowski przebywał w Królewcu, do którego powrócił również w latach 1555-1556, po pobycie w Padwie, w którym to mieście podjął studia na miejscowym uniwersytecie. W swoich wędrówkach poeta dotarł również do Rzymu oraz Neapolu. Kochanowski powrócił do ojczyzny, gdyż dotarła do niego wieść o śmierci matki. Jednak nie spędził on w kraju zbyt wiele czasu i już w około rok później po raz kolejny wyruszył do Włoch, gdzie spędził kilkanaście miesięcy. W tym okresie życia autor „Trenów” tworzył głównie w języku łacińskim. Czerpał inspiracje z literatury antycznej, a zwłaszcza od Tibullusa oraz Propercjusza

Powrót poety do kraju datuje się na rok 1559. Kochanowski miał świadomość, jak istotne jest tworzenie literatury w języku ojczystym. W roku 1562 wydany został w Krakowie poemat pt.: „Zuzanna”. Nie była to jednak zapowiedź drastycznego przełomu w twórczości autora. Pisał on zarówno w języku polskim, jak i łacińskim. Poeta dzięki swojemu talentowi, wykształceniu oraz pochodzeniu obracał się wśród wyższych sfer. W 1563 roku przebywał na dworze Jana Firleja. Jedną z ważniejszych funkcji, które pełnił, było objęcie probostwa poznańskiego. Dwa lata później tę samą funkcję pełnił w miejscowości, która znajdowała się bliżej jego domu rodzinnego, w Zwoleniu. Kariera dworska poety nabierała tempa. W roku 1564 otrzymał tytuł Sekretarza Jego Królewskiej Mości. Okres ten dla Kochanowskiego był również czasem wytężonej pracy na polu literackim. To właśnie w tym czasie powstała znaczna część „Fraszek”, a także „Pieśni” oraz około trzydzieści psalmów „Psałterza”.

Kochanowski nie pragnął pozostać na dworze do końca swych dni. W latach 1569-1570 poeta opuścił salony. Cztery lata później przebywał w Krakowie, a następnie wystąpił na zjeździe elekcyjnym odbywającym się w okolicach Warszawy. W tym też roku poślubił Dorotę Podlodowską. Wraz z szybko powiększającą się rodziną artysta osiadł w swoim dworze, w miejscowości Czarnolas. Tworzył nowe „Pieśni” i „Fraszki”. W związku z nieszczęśliwym zdarzeniem, jakie spotkało jego i całą rodzinę (śmierć ukochanej córki Orszulki) artysta stworzył cykl „Trenów”. Dawał w nich upust swym uczuciom takim jak żal, smutek i poczucie bezradności ojca wobec dziecka, ale również człowieka wobec śmierci. Zaczął  też wydawać swoje dzieła, w tym celu nawiązał współpracę z drukarnią Łazarzową w Krakowie.

Najprawdopodobniej po roku 1580 Kochanowski tworzył utwory o charakterze okolicznościowym i zazwyczaj dla przyjaciół i bliskich. Nie były one co prawda na tak wysokim poziomie jak poprzednie, jednakże trudno odmówić im kunsztu i artyzmu.

Jan Kochanowski zmarł w 1584 roku, dnia 22 sierpnia w Lublinie. Przyczyną zgonu był atak serca. Pochowany został w Zwoleniu. Pozostawił po sobie dzieła, którym twórcy następnych pokoleń nie zawsze byli w stanie dorównać. Jego utwory, już za życia poety, stały się wyznacznikiem dla artystów jemu współczesnych, a jak pokazał czas, również następnych epok.