Św. Tomasz (Apostoł) - życiorys, patronat

Święty Tomasz Apostoł zwany był również „Didymos”, co znaczy – „Bliźniak”. Był Żydem powołanym jako jeden z dwunastu na ucznia Jezusa Chrystusa. Uważa się go za gorliwego, ale posiadającego gwałtowne usposobienie, apostoła.

Jest wspominany kilkakrotnie przez ewangelie. Gdy Jezus ogłosił powrót do Judei, by tam odwiedzić chorego przyjaciela, Łazarza, Tomasz od razu zgłosił chęć towarzyszenia Mistrzowi razem z innymi apostołami w podróży. Był wówczas zdecydowany oddać za Jezusa życie, gdyby pojawiło się jakiekolwiek niebezpieczeństwo ze strony nieprzychylnych Mu.

Nie uwierzył w Zmartwychwstanie Jezusa i aby przekonać się o prawdziwości mającego miejsce cudu, włożył swą rękę w bok Chrystusa. Te wątpliwości spowodowały, że otrzymał miano „niewiernego Tomasza”. Nie było go bowiem razem z innymi uczniami, gdy zebrali się po raz pierwszy po Zmartwychwstaniu.

Tomasz był również obecny przy kolejnym ukazaniu się zmartwychwstałego Chrystusa nad Jeziorem Tyberiadzkim. W tym czasie miał miejsce cudowny połów ryb. Według tradycji, gdy apostołowie po Zielonych Świątkach rozeszli się głosić nowinę o Chrystusie, Tomasz głosił Dobrą Nowinę pośród Partów, Medów i Persów. Następnie dotarł do Południowych Indii – przyniósł chrześcijaństwo na wybrzeże Malabaru. Ludność tam mieszkającą nazwano wówczas „Chrześcijanami św. Tomasza”.

Miał nawrócić w tamtym rogie króla Gundafara oraz jego licznych poddanych. To wydarzenie uważano za legendę, ponieważ nie spotkano takiego imienia w spisach władców indyjskich. Gdy jednak w roku 1836 znaleziono monety z wizerunkiem i imieniem króla Indobaktrii Gundafara i datę jego panowania, czyli rok 20-60, uznano działalność apostolską Tomasza w tamtym rejonie za prawdziwą.

Tomasz zmarł jako męczennik, walcząc za Jezusa. Został zabity w Kalaminie niedaleko Madrasu i tam spoczął. Jego relikwie znalazły się później w Edessie, skąd w roku 1258 dotarły na wyspę Chios, a następnie do Ortony w Italii, gdzie przywieźli je krzyżowcy.

Apostoł swe święto obchodzi 3 lipca. Jest patronem m.in. Indii, Portugalii, Zamościa, a także następujących grup zawodowych: architektów, murarzy, stolarzy czy teologów.

W ikonografii Tomasz przedstawiany jest do XIII wieku na Zachodzie i do XVIII na Wschodzie jako młodzieniec, później – jao starszy mężczyzna ubrany w tunikę i płaszcz. W sztuce powraca motyw „niewiernego” Tomasza. Jego atrybuty to: kielich, kątownica, księga, miecz, serce, zwój, włócznia, którą go przeszyto.