Inflacja - definicja, charakterystyka pojęcia

Inflacja w najprostszej definicji to wzrost ogólnego poziomu cen. Inflacja jest zjawiskiem powszechnie występującym we współczesnym świecie, jednak w różnych krajach występuje ona na różnych poziomach. 

Przyczyn inflacji jest wiele i zazwyczaj występują one jako złożone. Jednym z nich może być zbyt duża emisja waluty, a także nagły wzrost cen środków produkcji. Na inflację wpływa także wzrost deficytu budżetowego państwa. Inną przyczyną mogą być zbyt duże długi zaciągane przez najważniejsze w danym sektorze przedsiębiorstwa. Do inflacji może przyczyniać się także po prostu wadliwa konstrukcja gospodarki danego kraju. 

Wysokość inflacji określa się poprzez wskaźnik nazywany stopą inflacji. Występuje ona w postaci procentowej. W zależności od jej wysokości wyróżnia się inflację pełzającą (do ok. 5%), kroczącą (do ok. 15%), galopującą (powyżej 20%) oraz hiperinflację. Wysokość progów w poszczególnych poziomach różni się w zależności od poglądów ekonomistów.

Inny podział wyróżnia inflację popytową (związaną z nadmierną ilością pieniędzy w obiegu) oraz kosztową (wynikającą ze wzrostem kosztów produkcji). 

Skutkami inflacji jest spadek wartości dochodów (przy stałej wartości dochodów nominalnych) oraz napędzanie tych sektorów gospodarki, których ceny dóbr są stałe (np. metale szlachetne). Jednak największą wadą inflacji jest wzbudzanie niepokojów społecznych co do jej wysokości w przyszłości. Powoduje to zwiększenie się ryzyka podejmowania działalności gospodarczej oraz jej prowadzenia. 

Przeciwdziałanie inflacji oraz likwidacja jej skutków nie jest łatwe, ale należy do jednych z najważniejszych zadań państwa. Na jego realizację składa się między innymi polityka fiskalna i związane z nią dążenie do zmniejszenia deficytu budżetowego, a także działania banku centralnego regulujące emisję pieniądza. Za inflację odpowiedzialne są również banki komercyjne gospodarujące rynkiem kredytowym. 

Przeciwieństwem inflacji jest deflacja czyli wzrost mocy nabywczej pieniądza wiążący się ze spadkiem przeciętnego poziomu cen. Inaczej mówiąc jest to sytuacja, gdy za taką samą ilość waluty można nabywać więcej dóbr czy usług niż przed zaistnieniem deflacji. 

Wśród przyczyn deflacji wyróżnia się nieproporcjonalny wzrost emisji gospodarczej waluty, a także odsuwanie na przyszłość konsumpcji oraz zamówień związanych z nadzieją na spadek cen. Jest to jedna z przyczyn recesji. 

Aktualnie w Polsce odnotowuje się wzrost stopy inflacji.