Monizm polityczny - definicja, opis, przykłady

Zgodnie z klasyfikacją filozoficzną, monizm opiera się na istnieniu wyłącznie jednej istoty bytu we wszelkich aspektach. Byt jest jednorodny, zarówno pod względem materialnym, duchowym jak i ekonomicznym. Przeciwstawia się pluralizmowi oraz dualizmowi.

Monizm polityczny to system, który swe założenia przede wszystkim opiera na istnieniu jednego ośrodka sprawowania władzy. Charakterystyczne dla tego ustroju jest niewystępowanie równowagi pomiędzy władzą ustawodawczą, wykonawczą oraz sądowniczą. Jest on typowym przejawem w ustroju totalitarnym. Władza sprawowana jest wyłącznie przez jedną partię lub jednostkę. Zasady ustrojowe w państwie są dyrektywne pod względem kierownictwa oraz zarządzania wszelkimi dziedzinami życia politycznego oraz społecznego. 

Monizm polityczny propaguje przede wszystkim skupienie wszelkiej władzy w rękach jednostki lub partii, co ma na celu powstawanie silnej dyktatury. Nie ma zastosowania w tym przypadku Monteskiuszowski trójpodział władzy. Władza sprawowana jest absolutna w każdym ujęciu, bez możliwości wprowadzenia w tym zakresie daleko idących zmian. Wszelkie próby zmiany systemu są bezcelowe. Nie istnieje żadna partia opozycyjna, gdyż mogłaby zagrozić spójności systemu. 

System oparty na teorii monizmu politycznego nie stosuje zasad zgodnych z demokracją i parlamentaryzmem. Społeczeństwo jest ogłupiane poprzez cenzurowane media oraz kulturę masową oraz działalność propagandową rozwiniętą na szeroką skalę.

Na podstawie filozofii monizmu politycznego zbudowane zostały ustroje totalitarne, w tym faszyzm, hitleryzm, stalinizm. To doktryny ściśle dyktatorskie, gdzie nie było miejsca na wypowiadaniu się w sposób swobodny przedstawicieli społeczeństwa. Monizm polityczny godzi w prawa człowieka i obywatela w każdym stopniu, ogranicza bowiem swobodę wypowiedzi, wolność religii i sumienia, a także dostęp do rzetelnych informacji. Ponadto jednostka jest dyskryminowana pod wieloma względami.