Budżet UE - wydatki, historia, opis. Budżet Unii Europejskiej i jego funkcjonowanie

Budżet Unii Europejskiej to dokument, formalnie nazywany Budżetem ogólnym Wspólnot, będący zestawieniem dochodów oraz wydatków Unii.

Budżet funkcjonuje w oparciu o Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Zgodnie z jedną z jego zasad – wszystkie wydatki Unii Europejskiej, jak i wszystkie jej dochody należy ująć w jednym akcie, zwanym właśnie budżetem.

Dawniej budżet dzielił się na oddzielny dla każdej ze wspólnot. Do 1967 roku funkcjonowały zatem: budżet operacyjny Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, budżet administracyjny EWWiS, budżet administracyjny Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, Budżet badań i inwestycji EWEA oraz budżet Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Od 2002 roku funkcjonuje Budżet ogólny Wspólnot.

Dochody do budżetu Unii Europejskiej (nazywane inaczej środkami własnymi Unii Europejskiej) pochodzą głównie z ceł od państw trzecich, wpływów z VAT-u oraz składek państw członkowskich. Wysokość tych wpłat uzależniona jest od wysokości Produktu krajowego brutto (PKB) danego kraju. Do budżetu wpływa ok. 1% dochodu narodowego państw członkowskich.

Z kolei wydatki budżetu Unii Europejskiej dzieli się na osiem działów: administrację, politykę wewnętrzną, działania zewnętrzne, rezerwy, rekompensaty, pomoc przedakcesyjną, rolnictwo oraz działania strukturalne. Wydatki dzieli się z kolei na obligatoryjne oraz nieobligatoryjne.

Istnieje tzw. pułap zasobów własnych, będących wysokością maksymalnych wydatków, które ustalane są wspólnie przez parlamenty oraz rządy krajów członkowskich Unii Europejskiej. Aktualnie jest to mniej więcej niecałe 300 euro na mieszkańca Unii.

Odpowiedzialność za wykonanie budżetu spoczywa na Komisji Europejskiej. Dla przykładu, odpowiada ona za odzyskanie niesłusznie wypłaconych (na podstawie oszustwa bądź nieprawidłowego wyliczenia) pieniędzy.

Rada Europejska natomiast przedstawia roczne sprawozdanie z wykonania budżetu parlamentowi. Ten wyraża opinię odnośnie zarządzania budżetem i – w razie uznania jego należytego wykonania – udziela Komisji Europejskiej absolutorium.