Doktryna odstraszania - deterrance - definicja, znaczenie, opracowanie

Doktryna odstraszania to termin wywodzący się okresu zimnej wojny o charakterze politycznym oraz wojskowym, zakładający, że proporcjonalne zwiększenie zasobów militarnych oraz potencjału wojskowego spowoduje rezygnację przeciwnika w kwestii rozpoczęcia ewentualnych działań zbrojnych. 

W okresie zimnej wojny polityka odstraszania stała się kluczową częścią relacji międzynarodowych. Podatność na atak ze strony Sowietów oraz potrzeba obrony, wyznaczały kierunek zbrojnych działań drugiej połowy XX wieku. Doktryna odstraszania wywodzi się z epoki rządów Kennedy’ego i Kubańskiego Kryzysu Rakietowego - wówczas wydawało się, iż wojna nuklearna jest nieunikniona. USA jawnie deklarowały, iż w przypadku agresji jądrowej ze strony ZSRR,  nie będą wahały się przed natychmiastową odpowiedzią wymierzoną w Związek Radziecki. 

Elementami tej doktryny są intensywna rozbudowa oraz nieustanne modernizowanie posiadanych sił zbrojnych. Nieodłącznym elementem składowym doktryny był wyścig zbrojeń w okresie konfliktu między Stanami Zjednoczonymi oraz Związkiem Radzieckim, który w punkcie kulminacyjnym przybrał formę zagrożenia atakami nuklearnymi. Miało to na celu wzajemne odstraszanie przeciwników. W pewnym momencie osiągnięty został stan zapewnionej wzajemnej destrukcji pomiędzy Stanami a sowietami. Wykorzystanie broni jądrowej przez jedną ze stron konfliktu miało zapewnić natychmiastową reakcję drugiej, co w rezultacie poskutkowałoby całkowitym zniszczeniem obu stron dialogu zbrojnego.

Teoria ta miała rację bytu, gdyż w zasadzie stan militaryzacji obu państw był zbliżony. Z powodu występowania równowagi zbrojnej wzajemne odstraszanie tak naprawdę regulowało wzajemne stosunki i gwarantowało w pewnym stopniu utrzymywanie w ryzach obu mocarstw. Ponadto, niemożliwe było określenie faktycznych skutków wzajemnych działań na polu wojny atomowej, gdyż z powodu wcześniejszych doświadczeń na tym polu, żadna ze stron nie miała porównania oraz wyobrażenia co do dalszych działań w rezultacie potencjalnego wybuchu.

Same założenia teorii odstraszania były dobre, gdyż zasadniczo bezinwazyjnie zapobiegły faktycznemu konfliktowi zbrojnemu. Jednakże skutkiem tych działań po zakończeniu zimnej wojny pozostały ogromne ilości zdeponowanej w różnych miejscach broni jądrowej.