Konserwatyzm a tradycjonalizm - porównanie i charakterystyka ideologii

Konserwatyzm i tradycjonalizm to dwa podobne nurty w myśli społeczno-politycznej. Konserwatyzm jest ideą zachowawczą, wskazującą na wartości tradycyjne i podkreślające ich znaczenie w życiu społecznym i politycznym człowieka. Dla konserwatyzmu rodzina, naród, religia mają bardzo ważną rolę i stanowią punkt oparcia i funkcjonowania społeczeństwa, Tradycjonalizm to idea, która również broni tradycji i obyczajów, skupia się na kulturze, filozofii i religii. Tradycjonalizm niechętny jest zmianom społecznym i raczej stroni od radykalnych reform, otwarcie odcina się od zmian.

Tradycjonalizm został zapoczątkowany przez Josepha de Maistre, który stworzył nurt zwany konserwatyzmem tradycjonalistycznym. Tradycjonaliści chcieli za wszelką cenę utrzymać ład sprzed rewolucji francuskiej. W 1789 r. rewolucja francuska zburzyła całkowicie istniejący porządek społeczno-polityczny. Po rewolucji francuskiej tradycjonaliści starali się powoli odbudowywać dorobek sprzed rewolucji. Próbowali oni wrócić do feudalizmu i do starych rządów absolutystycznych, które istniały we Francji za czasów panowania Burbonów i Walezjuszy. Konserwatyści z kolei dostrzegali możliwość powolnych zmian, obawiali się jednak idei rewolucyjnych.

Przedstawicielem konserwatyzmu był Edmund Burke, który akceptował ideę ewolucji konserwatywnej, stał on w całkowitej opozycji do tradycjonalistów, którzy próbowali zachować istniejący porządek i powrócić do dawnych metod rządzenia. Podobieństwa tych dwóch nurtów to przede wszystkim poszanowanie tradycji, wiary i narodu. Różnią się one jedynie w postrzeganiu pewnych zjawisk, takich jak rewolucja czy zmiany społeczne; konserwatyzm jest w stanie iść na ugodę wobec zmian, tradycjonalizm zdaje się być twardo przywiązany do idei starych rządów.

Tradycjonaliści nie zgadzali się z ideą ewolucji i starali się za wszelką cenę, nawet przy użyciu siły, zatrzymać ducha starych rządów. Tradycjonaliści uważali, że skoro w społeczeństwo od wieków kieruje się takimi wartości jak rodzina, wiara, naród i państwo, to są one najważniejszym darem danym wprost od Boga i takich darów nie należy marnować czy też zmieniać na rzecz idei nowego społeczeństwa. Konserwatyści z kolei nie przywiązywali aż tak wielkiego znaczenia tym wartościom, by nie móc ich w pewien sposób modyfikować. Owszem, te stanowiły dla konserwatystów istotny element ich idei, byli oni jednak skłonni iść na ugodę i przyjąć nowe rozwiązania. Edmund Burke bardzo często powoływał się na zdobycze rewolucji, podkreślał wolnościowy charakter buntu i starał się stopniowo modyfikować idee konserwatywne.

Jak widać, konserwatyści są skłonni do aktualizacji swojego programu i dzisiaj wchodzą w sojusze z liberałami.