Konserwatyzm - co to jest konserwatyzm? Cechy, przedstawiciele, definicja

Konserwatyzm jest nurtem społeczno-politycznym, który postuluje obronę tradycji, ideałów i starych zasad rządu. Z łacińskiego konserwatyzm oznacza „zachować, ocalić” – conservare. Naczelnymi pojęciami, których broni konserwatyzm, są religia, państwo, naród, rodzina i hierarchia państwowa. Konserwatyzm broni starego porządku, ponieważ – jak uważa – zmiany, zwłaszcza te rewolucyjne, prowadzą od destrukcji i rozkładu.

Idea konserwatyzmu narodziła się w XVIII w. i była reakcją na rewolucję francuską i całą ideę oświecenia i racjonalizmu. Twórcą konserwatyzmu był Edmund Burke, filozof i polityk irlandzki. Obecnie konserwatyzm kojarzony jest z prawicą i alternatywą polityczną. Konserwatyzm zrodził się na podstawie krytyki oświecenia. Konserwatyści uważali, że człowiek jest zobowiązany i zdeterminowany, żyjąc w społeczeństwie i dlatego jest z konieczności istotą społeczną. Była to krytyka indywidualizmu jednostki, jaką promowało oświecenie. Podobną krytykę objęto racjonalizm, który odrzucał ideę Boga i religii. Konserwatyzm ostro sprzeciwiał się kierowaniu się tylko i wyłącznie rozumem. Konserwatyści zwracali uwagę na uczucia i namiętności, które oprócz rozumu również miały bardzo ważne znaczenie w życiu człowieka. Konserwatyści, zwłaszcza ci proreligijni, zwracali uwagę na pojęcie zła – jak sądzili, człowiek jest z natury zły, więc musi ktoś nad nim panować i go kontrolować.

Konserwatyzm dzielimy na kilka nurtów:
- konserwatyzm ewolucyjny, ten który promował Edmund Burke, który widział możliwość powolnych zmian,
- konserwatyzm tradycjonalistyczny, promowany przez Josepha de Maistre’a, bardzo twardy i nieugięty wobec zmian ustrojowych,
- tzw. neokonserwatyzm powstały w XX w. w USA.

Konserwatyści mieli ustalone poglądy na każdy aspekt życia społecznego i tak – jednostka nie była wolna, nie powinna być wolna, gdyż jest z natury zła lub też nie wiem, co dla niej dobre. Społeczeństwo jest hierarchiczne, nie ma równości, są biedni i bogaci. W gospodarce winna obowiązywać zasada wolnego rynku i własności prywatnej. W niektórych aspektach życia społecznego konserwatyści zdecydowanie opowiadają się za brakiem możliwości akceptacji homoseksualizmu, aborcji, feminizmu i anarchii. Za prekursorów konserwatyzmu uważa się takich myślicieli jak Rousseau, Hobbes i Jonathan Swift.

Wielu badaczy podkreśla reakcyjność ruchu konserwatywnego, który narodził się za sprawą rewolucji, dlatego konserwatyzm jest uważany za kontrrewolucyjną ideę. Idea konserwatyzmu była reakcją na upadający porządek starych czasów. Dla niektórych badaczy konserwatyzm był nieunikniony, musiał powstać w wyniku niezadowolenia pewnych warstw społeczeństw względem tego, co przyniosła rewolucja.