Konwencje - Konwencja Alvenslebena - cel, treść, skutki

Konwencja Alvenslebena to tajny protokół podpisany pomiędzy Rosją i Prusami w Petersburgu. Podpisanie miało miejsce 6 kwietnia 1863 roku, czyli – jak łatwo zauważyć – niedługo po wybuchu powstania styczniowego na ziemiach Polski. Związek ten nie jest przypadkowy, gdyż konwencja ta dotyczyła właśnie tłumieniu narodowych dążeń Polaków. Nazwa konwencji pochodzi zaś od nazwiska generała pruskiego – Gustawa von Alvenslebena.

Układ, o którym mowa, zainicjowały Prusy, a dokładnie – ówczesny kanclerz Otto von Bismarck, który obawiał się, że powstanie to rozprzestrzeni się również na terytorium Prus i już 30 stycznia zaproponował stronie rosyjskiej rozpoczęcie negocjacji o wzajemnej pomocy. Kolejnym powodem była chęć rozbicia rosyjsko-francuskiego układu o wzajemnej współpracy.

Zgodnie z konwencją Alvenslebena, armia rosyjska mogła przekraczać terytorium pruskie, by móc skutecznie tłumić powstanie, jak również – w drugą stronę – armia niemiecka mogła przekraczać granicę wschodnią. Bez wątpienia była to jedna z najlepszych decyzji politycznych „Żelaznego Kanclerza”. Niektórzy Niemcy byli przeciwni temu posunięciu uważając, że Polska stanowi zabezpieczenie przez ewentualnymi atakami ze Wschodu, jednak Bismarck zapewniał, że w razie napaści Prusy są w stanie same poradzić sobie z nieprzyjacielem. Nie dość, że dzięki temu układowi Rosjanie mogli skutecznie zwalczyć ruchy narodowościowe na terytorium Polski, to jednocześnie doszło do zbliżenia obu stron-sygnatariuszy tej konwencji.

Sytuacja geopolityczna Polski bardzo się w tym czasie skomplikowała. Miała ona coraz zacieklejszych wrogów wśród swoich najbliższych sąsiadów, na domiar złego – nie mogła liczyć na skuteczną pomoc zachodnich sojuszników. Austria, Francja i Wielka Brytania ograniczyły się jedynie do wysłania not dyplomatycznych, nie podejmując żadnych kroków, by interweniować zbrojnie. Noty zostały odrzucone przez Rosję i na tym skończyła się rola państw zachodnich w niesieniu pomocy stronie polskiej. Konwencja Alvenslebena pomogła w dokonaniu dzieła zjednoczenia Niemiec oraz odbudowaniu kontaktów na linii Petersburg-Berlin.