Xinjiang/ Sinkiang - historia. Problem Sinkiang - opracowanie

Sinciang (pełna nazwa to Region Autonomiczny Sinciang-Ujgur) to autonomiczny region w Republice Ludowej Chin. Autonomię tę uzyskał dopiero w 1955 r.

Należy wspomnieć, że charakterystyczna dla Sinciang jest duża mieszanka etniczna mieszkańców. Prowincję tę zamieszkują m.in.: Ujgurzy, Kazachowie, Chińczycy Han, Kirgizi, Tadżycy, Mongołowie i wielu innych.

W związku z tym, że prowincja Sinciang jest położona przy wielu granicach (sąsiaduje z Tybetem, Mongolią, Rosją, Kazachstanem, Kirgistanem, Tadżykistanem, Afganistanem i Pakistanem oraz – pozostającą pod kontrolą Chin – częścią spornego z Pakistanem Kaszmiru), posiada stosunkowo niewiele mieszkańców. Co więcej – obejmuje aż 1/6 powierzchni Chin. Centralny rząd chiński na przykład od samego początku był niechętny samodzielności Sinciang.

Sinciang zostało włączone do Chin w połowie XVIII wieku w wyniku podboju Dżungarii. Sto lat później, w 1865 r., mieszkańcy Sinciang zbuntowali się przeciwko chińskiemu panowaniu – wybuchło powstanie, w czasie którego władza w Sinciang uniezależniła się od Chin. Władzę w prowincji sprawował wówczas Jakub Beg, który podpisał porozumienie z Rosjanami. W kolejnych latach Chinom udało się odzyskać utraconą prowincję. Sytuacja ta trwała do rewolucji chińskiej w 1912 roku – mieszkańcy Sinciang nie uznali wówczas centralnego rządu chińskiego, co spowodowało, że władzę nad prowincją przejęli wojskowi.

W 1931 r. wybuchło kolejne powstanie w Sinciang, które doprowadziło do powstania niepodległego Turkiestanu Wschodniego. Trzy lata później Chiny z powrotem przejęły region (uzyskały w tym pomoc Związku Radzieckiego).

Pod koniec II wojny światowej ponownie wybuchło powstanie w Sinciang, podczas którego wskrzeszono Republikę Turkiestanu Wschodniego. Po przejęciu władzy w Chinach przez komunistów, armia chińska wysłana do Sinciang spacyfikowała powstańców.

W 1955 r. Sinciang uzyskało autonomię, po dzień dzisiejszy stanowi jednak ognisko niezadowolenia z posunięć władzy chińskiej. Zwolennicy Republiki Turkiestanu Wschodniego niejednokrotnie podejmowali próby zamachów terrorystycznych, niektóre z powodzeniem – np. zamach, który spowodował śmierć czterech chińskich policjantów kilka dni przed rozpoczęciem olimpiady w Pekinie.