Karol Szymanowski - biografia, życiorys

Karol Szymanowski, polski kompozytor urodził się 3 października 1882 roku we wsi Tymoszówka położonej na Ukrainie w Imperium Rosyjskim. Jego rodzina zamieszkiwała na terenie Ukrainy naddnieprzańskiej. Karol dorastał w rodzinie artystycznej; brat przyszłego kompozytora był pianistą, siostra Stanisława śpiewała, natomiast ojciec grał na fortepianie, a także na wiolonczeli.

Od lat najmłodszych, pod czujnym okiem ojca, Szymanowski pobierał lekcje muzyki. Uczył się w domu ze względu na kalectwo nogi. Od 1892 roku edukacja chłopca spoczęła na nauczycielu Gustawie Neuhausie, który dostrzegł w Karolu zdolności kompozytorskie. Chłopiec uczęszczał do jego szkoły w Elizawetgradzie, gdzie poznał twórczość romantycznych muzyków. W 1900 roku zdał maturę w gimnazjum. Edukację kontynuował pod okiem Zygmunta Noskowskiego.

W trakcie pobytu w Berlinie (1903–1905) spotkał Ryszarda Straussa, swojego przyszłego mistrza, pod którego wpływem tworzył potem pierwsze symfonie. Wielkie wrażenie wywarła na nim twórczość Claude'a Debussy’ego, z którą zapoznał się w trakcie pobytu we Francji w 1914 roku. Pierwszą fazę jego twórczości cechowały wpływy romantyczne oraz impresjonistyczne. Jego styl charakteryzuje liryczność, obecność motywów folklorystycznych, którymi łatwo inspirował się Szymanowski podczas pobytów w Zakopanem. Szymanowskiego obwołano najwybitniejszym romantycznym kompozytorem obok Fryderyka Chopina.

Czas wojny upłynął mu na pracy w Tymoszówce. Rewolucja bolszewicka pozbawiła rodzinę Szymanowskich ziemi, dlatego wolna Polska powitała ich w Warszawie, gdzie Szymanowski zajął stanowisko rektora Warszawskiego Konserwatorium Muzycznego. Był to czas, kiedy kompozycje mistrza zaczynały cieszyć się powszechnym uznaniem i przynosiły mu rozgłos. W 1921 wraz z Pawłem Kochańskim i Arturem Rubinsteinem pojechał do Stanów Zjednoczonych.

Rok 1930 przyniósł Szymanowskiemu chorobę gruźliczą. Osiadł w willi Atma w Zakopanem, okazjonalnie udając się na leczenie do szwajcarskich sanatoriów. Nie zrezygnował z kierowania warszawską Akademią Muzyczną, lecz czynił to na odległość.

Gruźlica doprowadziła do zapalenia krtani, a to z kolei ograniczyło funkcję przełykania, w związku z czym Karol Szymanowski stopniowo opadał z sił, aż w końcu  zmarł 29 marca w klinice Du Signal w Lozannie. Pochowano go w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie.

Znany był fakt homoseksualnej orientacji kompozytora. Sam twórca poruszał tę kwestię w swoich dziełach, m.in. w operze „Król Roger” (1918–1924) oraz w powieści „Ebos” (!917–1919) dedykowanej kochankowi muzyka, rosyjskiemu tancerzowi Borisowi Kochno. Powieść nie zachowała się do dnia dzisiejszego, jednak przetrwało streszczenie autorstwa kuzyna Szymanowskiego, pisarza Jarosława Iwaszkiewicza. To w jego mieszkaniu spłonął rękopis „Ebosa”. Szczęśliwie, do rąk Kochna dotarł wcześniej pierwszy z rozdziałów książki, wydany w Niemczech. Karol Szymanowski został odznaczony Złotym Wawrzynem Polskiej Akademii Literatury.

Szymanowski pozostawił po sobie 79 utworów: opery, symfonie, kompozycje fortepianowe - sonaty, preludia, etiudy, wariacje, mazurki oraz utwory na głos, chór i orkiestrę.