Wojny punickie - streszczenie, najważniejsze informacje, daty

Trwający 118 lat konflikt między rosnącą w siłę Kartaginą a umacniającą swą pozycję republiką rzymską zapisał się w historii jako wojny punickie. Rozpoczął się on walką o dominację w basenie Morza Śródziemnego, której zarzewiem stał się konflikt o Sycylię (I wojna punicka), ewoluował w kierunku zmagań o supremację nad południowym wybrzeżem Hiszpanii, a później także nad Półwyspem Apenińskim i północnym wybrzeżem Afryki (II wojna punicka), prowadząc do całkowitego zniszczenia Kartaginy i utworzenia na podległych jej ziemiach rzymskiej prowincji „Afryka” (III wojna punicka).

III wiek p.n.e. był czasem świetności miasta-państwa Kartaginy, założonej 6 wieków wcześniej fenickiej kolonii w Afryce. Strefa wpływów jej władców ciągnęła się daleko, wzdłuż północnego wybrzeża Afryki, południowej Hiszpanii - obejmowała Baleary, Korsykę i Sardynię, a także zachodnią Sycylię. Patrząc na mapę, łatwo zauważyć, iż tereny te ograniczają zachodnią część basenu Morza Śródziemnego.

Rzeczywiście, Kartagińczycy kontrolowali najważniejsze szlaki handlowe ówczesnej Europy, czerpiąc z nich wielkie bogactwa. Ponadto, kartagińska flota czyniła ją największą potęgą morska regionu. Kwitł handel, rozwijało się rolnictwo, a przyszłość jawiła się Kartagińczykom pasmem sukcesów, zwiastujących pomyślność i bogactwo. Rzeczywistość okazała się o wiele bardziej ponura. Kolejny wiek przyniósł Kartaginie wojnę, stopniową utratę wpływów, biedę i wynikające z niej niepokoje społeczne, a wreszcie – upadek i zniszczenie.

Historia uczy, że smutne są czasy, w których dwie potęgi rywalizują o prymat i dominację. III wiek p.n.e. przyniósł rosnącej w siłę republice rzymskiej ostateczne zwycięstwo nad sąsiadami z Italii. Stabilna sytuacja na Półwyspie Apenińskim pozwoliła Rzymianom myśleć o rozciągnięciu wpływów na inne tereny. Najbliżej leżała Sycylia, którą Rzymianie widzieli jako spichlerz Wiecznego Miasta oraz pierwszy punkt oporu na wypadek kartagińskiej agresji.

Kartagińczycy kalkulowali podobnie. Przeczuwając zbliżający się konflikt, postanowili uprzedzić rywali. Sto dwadzieścia lat później zapłacili za to zniszczeniem Kartaginy i ostatecznym upadkiem rodzącego się mocarstwa.

Wojny punickie – ogólnie

Nazwa pochodzi od łacińskiego „Poeni”, co znaczy Fenicjanie. Określenie odnosiło się głównie do Kartagińczyków, czyli ludu zamieszkującego tereny dzisiejszej Tunezji, niegdyś fenickiej kolonii.

Strony konfliktu: Kartagina i republika rzymska.

Czas trwania: 264 – 146 r. p.n.e. (118 lat)
I wojna punicka 264 – 241 r. p.n.e. (23 lata)
II wojna punicka 218 – 201 r. p.n.e. (17 lat)
III wojna punicka 149 – 146 r. p.n.e. (3 lata)

Arena konfliktu: Sycylia, południowe wybrzeże Hiszpanii, Italia, północne wybrzeże Afryki, Afryka

Ważniejsze bitwy:  Bitwa pod Mesyną (246 r. p.n.e.), Sycylia
Bitwa koło Wysp Egadzkich (241 r. p.n.e.), na zachód od Sycylii
Bitwa pod Kannami (216 r. p.n.e.), Półwysep Apeniński
Bitwa pod Zamą (202 r. p.n.e.), Afryka, dzisiejsza Tunezja
Zdobycie Kartaginy (146 r. p.n.e.), Afryka, dzisiejsza Tunezja

Ważne persony: Hannibal, Scypion Afrykański Starszy (Publius Cornelius Scipio Africanus Maior)